9 -tema : Ornatilg’an sistemalar ushin operacion sistemalar Reje

Tarmaq resurslarin logikalıq shólkemlestiriw. Netware 4. 1 de Tarmaq infrastrukturasin shólkemlestiriwdiń eń jaqsı quralı - Netware (NDS) kataloglar xızmeti bolıp tabıladı. Ol tarmaq resursları iyerarxiyasin global dárejede shólkemlestiriwge múmkinshilik beredi. Onıń ushın paydalanıwshıda qálegen resursqa shaqırıq qılıw ushın tarmaqta bir ret esaptan o'tse jetkilikli bolıp tabıladı. NDS dıń kemshiligi bul xızmet ushın ámeliy programmalar jetkilikli emesligi bolıp tabıladı.
NDS dıń basqa platforma ushın ámelge asıwı tuwrısında gáp ketsa, Nowell firması NDSga litsenziyanı, OS lar islep shıǵıwshılardıń barlıǵına satıwın qaratǵan. Windows NT Server de tarmaq domenler tiykarında jaratıladı, bul bolsa óz gezeginde korporativ klientler ushın, kataloglar xızmetine salıstırǵanda qolay emas.
Unix ushın NIS tarmaq informaciya sistemasınan (SUN firması tárepinen islep shıǵılǵan) paydalanıw ádetiy rol bolıp tabıladı. Bul xızmet, domenler tiykarında tarmaq resurslarini shólkemlestiriwge múmkinshilik beredi, biraq Windows NT den ayrıqsha túrde domenler ortasında isenimli munasábetlerdi ornatıwǵa múmkinshilik bermeydi.
NIS ni basqarıw quramalıraq másele: kóp tekstli fayllardı “qolda” redaktorlawǵa tuwrı keledi. Házirgi waqıtta Unix geypara avtorları óz kataloglar xızmetin, ádetde X. 500 standart tiykarında islep shıģıp atır. Biraq, olar ushın Microsoft yamasa Novel firması kataloglar xızmetinen paydalanıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
Ashiǵın aytqanda, korporativ geterogen tarmaq qurıwdıń eń názik jayı, bul Tarmaq resursları tarqaqlıǵı hám birden-bir xızmetti (katalog yamasa domen) SHK-lardan tap meynfreym, superkompyuterlerdi qollaw múmkinshiligi joqlig'i bolıp tabıladı.
9. 2 Linux operatsion sisteması jáne onıń múmkinshilikleri
Linux bul zamanagóy Unix-qa uqsas operatsion sistema bolıp, POSIX standartın qandırıwshı jeke kompyuterler hám jumısshı stansiyalar ushın jaratılǵan OS bolıp tabıladı. Linux tarqatip arırģan Unix - sisteması versiyası bolıp tabıladı. Bul sistemanı Linux Orvald islep shıqqan bolıp, ol kodlardı ashıq etip jaratıw shártin usınıs qildi. Qálegen paydalanıwshı kodtan paydalanıwı hám ózgertiwi múmkin, biraq bul halda álbette ol sistemanıń modullarına kirgizgen kodın ashıq qaldiriwi shárt. Sistemanıń hámme komponentleri (hátte berilgen tekstler de) anıq túse alıwı hám shegaralanbaǵan sanlı paydalanıwshılarǵa ornatıw shárti menen, litsenziya tarqatıladı.