9 – mavzu: V=const sharoitida issiqlik keltiriladigan gtq. Gtq sikllarini taqqoslash

9.2-rasm.

9.3-rasm.

Keltirilgan issiqlik quyidagi formuladan: q₁=c_v(T₃-T₂),

olib ketilgan issiqlik esa quyidagi formuladan aniqlanadi: q₂=c_r (T₄-T₁).
q₁ va q₂ larni qiymatlarini siklning termik F.I.K. formulasiga qo’yamiz:
(9.1)
T₂, T₃ va T₄ temperaturalarni ishchi jismning boshlang’ich temperaturasi T₁ orqali ifodalaymiz:
1-2 adiabata uchun

2 – 3 izoxora uchun
va
3 – 4 adiabata uchun


Olingan qiymatlarni (9.1) formulaga qo’yamiz.
U holda

yoki
(9.2)
Ushbu GTQ ning termik F.I.K. k,  va  larga bog’liq bo’lib, bu kattaliklar ortishi bilan ko’payadi.

2. GTQ sikllarini taqqoslash

9.4 – rasmda bosimning ortish darajalari bir xil va maksimal temperaturalari ham bir xil bo’lgan GTQ ning sikllari keltirilgan.

Rasmdan ko’rinib turibdiki, =sonst da issiqlik keltiriladigan GTQ siklining F.I.K. yuqori bo’lar ekan.
Haqiqatdan ham 9.4 – rasmdan ko’rinib turibdiki, issiqlik keltirishning o’rtacha integral temperaturalari va issiqlik olib ketishning o’rtacha integral temperaturalari bo’ladi, ya’ni:
_tizo’>_tizob.

9.4-rasm.

9.5-rasm.

9.5 – rasmda bosimning ortish darajalari har xil va maksimal temperaturalari bir xil bo’lgan GTQ ning sikllari tasvirlangan. Bu rasmdan ko’rinib turibdiki, va , ya’ni o’rtacha integral temperaturalar bo’yicha aniqlangan termik F.I.K.
P= sonst da issiqlik keltiriladigan GTQ sikl uchun katta bo’lar ekan: _tizob>_tizox