9- laboratoriya ishi kondensatorlarning destabillovchi faktorlarini sig‘im hajmiga ta’sirini tadqiq qilish. Ishdan maqsad

9- LABORATORIYA ISHI
KONDENSATORLARNING DESTABILLOVCHI FAKTORLARINI SIG‘IM HAJMIGA TA’SIRINI TADQIQ QILISH.
Ishdan maqsad: Doimiy kondensatorlarning sig‘im kattaligini atrof muhit harorati va namligini o‘zgarishidagi bog‘liqligini o‘rganish


Nazariy qism
REA elementlari quyidagilarga bo‘linadi: elektrik, elektromexanik va mexanik. Ularga elektr sxemlarda aniq funksiyalarni bajaradigan rezistor, kondensatorlar, induktilik g‘laltagi, transformatorlar, rele, o‘chirgichlar va boshqalar kiradi. Tashqi destabil omillarni ko‘rib, shuni aytib o‘tish kerakki, faqat alohida ta’sirdagi ularning element miqdoriy ko‘rsatkichlariga ta’sirlarini qaysidir darajada aniqlash mumkin.
Hozirgacha REA elementlariga ta’sir qiluvchi destabil omillarning yig‘indisini to‘liq umulashtiruvchi ma’lumotlar yo‘q.
Ma’lumki, namlikni yutganda hamma izolyatsiyalovchi materiallarning elektr xususiyatlari yomonlashadi, qo‘shimcha yutilgan namlikning aniq miqdorida ushbu xarakteristikalar yo‘l qo‘yilgan qiymatlardan past bo‘ladi, bu esa apparaturaning ishdan chiqishiga olib keladi. Kondensatorlardan namlikning ta’sirini sezuvchi qog‘ozli, shaffof mineral, sopol va shishadir. Ular uchun kritik namlik 30-50% dir.
Suv molekulalarining kichik razmerlari va namlikning katta bo‘lmagan qayishqoqligi (yopishqoqligi) sababli dielektrikning hamma kovakchalariga o‘tib, yuzalarda o‘tkazgichli va yarim o‘tkazgichli ko‘priklar hosil qiladi, ba’zi hollarda esa dielektrikning ichida ham.
Hatto normal sharoitlarda (atmosferaning nisbiy namligi 65% va harorat 20°S) hamma jismlar juda yupqa (0,001-0,01mkm) uzluksiz yoki uzilib-uzilib (suv yuqtirmaydigan yuzalar) suv plenkalari bilan qoplanadi.
Qattiq dielektrikli turli tipdagi kondensatorlarda izolyasiya qarshiligi keskin pasayadi, yo‘qotishlar oshadi, zanjir kuchlanishi kamayadi.
Agar namlikdan himoyalanish uchun maxsus konstruktiv choralar ko‘rilmasa, nam atmosferaga havoli dielektrikli va katta teshikli (tirqishli) kondensatorlar hammadan ko‘ra turg‘un emas.
REA elementlarni namlikdan himoyalash maqsadida himoya qobiqlar, yamash, hajmni germetiklash va nam yutuvchi materiallar qo‘llab qisman quritish qo‘llaniladi.