8-variant Balans aktivi va passivining bo‘limlari nimalardan iborat?

Balans
Ikkiyoqlama yozuv tizimidan asosiy hisob tengligini ko‘rib chiqishimiz.
Aktivlar
Aktivlar ma’lum bir shaxs yoki biznes tashkiloti tomonidan egalik qilinadigan, o‘z ichiga naqd pul va ma’lum qiymatga ega bo‘lgan jumladan biznesdagi ko‘chmas mulk, transport vositasi, mebel va jihozlar, inventarlar va boshqa tashkilotlarning ulushi sifatidagi investitsiyalarni qamrab oladi.
Passivlar
Passivlar biznesdagi obligatsiyalar, mavjud bo‘lgan qarzlar yoki tashqi ishtirokchilar va kreditorlarning da’volaridir. Passivlarga kreditorlar (mol yetkazib beruvchilardan kreditga mahsulot olganlar), bank qarzlari, to‘lanmagan biznes qarzlari jumladan, vakolatli foydali xarajatlar va soliq xarajatlari misol bo‘ladi.

2. Baholash va kalkulyatsiya metodlarini tushuntiring.
Baholash va kalkulatsiya — korxona va tashkilotlardagi mavjud mablag‘lar harakati buxgalteriya hisobida ifodalanadi, mahsulot ishlab chiqarishda sarf qilingan xarajatlar o‘rganiladi, baholash va kalkulatsiya alohida ahamiyatlidir. Mablag‘lar harakatini o‘rganish, asosan, pul o‘lchov birligida yuritilishini hisobga olgan holda baholash pul ifodasida yuritiladi. Ikki yoqlama yozuv va schotlar — buxgalteriya hisobining o‘ziga xos xususiyatlaridan biri amalga oshirilgan xo‘jalik operatsiyalari tegishli schotlarda ikki yoqlama yozuv bilan ko‘rsatiladi. Har bir amalga oshiriladigan xo‘jalik operatsiyasidan birining ko‘payishi ikkinchisining ozayishiga olib keladi. Korxona mablag‘larining holatini o‘rganishda u yoki bu mablag‘ga bo‘lgan talabni aniqlashda schot ‘satkichlari asos uchun o‘rganiladi. Amalga oshirilgan xo‘jalik operatsiyalarini tegishli schotlarda ikki yoqlama yozuv bilan rasmiylashtirish hujjatlarga asoslangan holda olib boriladi. Buxgalteriya hisobi schotlarini yuritishdan asosiy maqsad, hujjatlardan kerakli joyda umumlashtirilgan ma’lumotlarni tayyor holda olish mumkin.
O‘z navbatida, schotlar ikki guruhga, ya’ni xo‘jalik
mablag‘larining joylanishini ko‘rsatuvchi schotlarga va xo‘jalik mablag‘larining manbalarini hisobga oluvchi schotlarga bo‘linadi. Balans va hisobot. Korxona va tashkilotlar mulk shaklidan qat’i nazar, mavjud asosiy va aylanma mablag‘lari holatini doimo nazorat qilib borishlari kerak. Buxgalteriya balansida xo‘jalik mablag‘lari joylanishi va tashkil topish manbalari ma’lum muddatga pul ifodasida ko‘rsatiladi. Xo‘jalik mablag‘lari balansda aks ettirish nuqtayi nazaridan ikkiga bo‘linadi: 1. Xo‘jalik mablag‘larining joylanishini ko‘rsatuvchitomon (balansning «aktiv» tomoni).
2. Xo‘jalik mablag‘larining tashkil topish manbalarin ko‘rsatuvchi tomon (balansning «passiv» tomoni).