8-tema. Óndiris shíġínlarí Lekciyaníń jobasí

MC 

– marjinal shıǵın; 

                

∆TC 

– jámi shıǵınlardıń ózgeriwi; 

                

∆Q

  -   ónim muǵdarınıń ózgeriwi. 

    Mísalí. 

Kárxana mini traktor islep shıǵaradı. Onıń birinshi traktorı 

30 mln

. 

sum

 

turadı, ekinshisi 

30,3 mln. sum 

turadı. Bunda marjinal shıǵın 

0,3 mln. sum 

 boladı 

(30,3-

Q

TC

ATC

=

Q

FC

AFC

=

Q

TC

MC





=

---

30=0,3). 

Marjinal shıǵınlardıń qanday ekenligin biliw qosımsha óndiris paydalıma yamasa 

paydalı emespe, mine usını anıqlap alıw ushın kerek boladı.  

Firma tárepinen isler shıǵarılǵan tovar hám kórsetilgen xızmetler satılǵanna n 

soń, ol dáramatqa iye boladı. 

 

Firma dáramatı 

(

R

-

revenue

) 

tovar hám xızmetlerdiń satılıwı sebepli onıń 

ıqtıyarına kelgen pul túsimi esaplanadı.

 Рul túsiminiń yamasa firma dáramatınıń 

muǵdarı tiykarınan 2 faktorǵa baylanıslı. 

Birinshisi, tovar  hám xızmetlerdiń 

muǵdarı (Q-

quantity

).

  Ekinshisi,  olardıń 

bazar  bahası

 

(P-

price

). 

Firmanıń  dáramatı  bulardıń  ekewine  de  tuwrı  qatnasta 

boladı. Tovar hám xızmetler muǵdarı qansha kóp bolsa hám olardıń bazarda satılıw 

bahası qanshelli joqarı bolsa, sonshelli dáramat kóp boladı. Kerisinshe tovarlar az 

bolıp,  olardıń  bahası  tómen  bolsa  soǵan  qarap  dáramat  ta  az  boladı.  Dáramattı 

anıqlaw ushın tovarlardıń muǵdarı olardıń bahasına kóbeyttiriledi. Bunda   

R=Q•P

  

payda boladı.  

Dáramatlar  jalpı  dáramat,  ortasha  dáramat  hám  marjinal  dáramatlarǵa 

bólinedi.