8. Modul; Elektr zanjirlarida o‘tkinchi jarayonlar

S i n o v s a v o l l a r i

1. Vaqt doimiysi qanday aniqlanadi?
2. Kommutatsiyaning 2-qonunini tushuntiring.
3. So’nish koeffitsenti nima?
4. Elektr zanjirlarda qanday o’tish jarayonlari sodir bo’lishi mumkin?
5. O’tkinchi tok deb nimaga aytiladi?
6. So’nuvchi tebranish deb qanday jarayonga aytiladi.

R va C elementli zanjirlarda o’tkinchi jarayonlar

1. R va C elementlari ketma-ket ulangan zanjirlarni o’zgarmas kuchlanish manbaiga ulash.
2. R va C elementlari ketma-ket ulangan zanjirlarni sinusoidal kuchlanish manbaiga ulash.
3. R va C elementlari ketma-ket ulangan zanjirda qisqa tutashuv.
R va C elementlari ketma-ket ulangan zanjirlarni
o’zgarmas kuchlanish manbaiga ulash
R va C elementlari ketma-ket ulangan zanjirlarni o’zgarmas kuchlanish manbaiga ulanganda, bu zanjirning differentsial tenglamasi quyidagicha bo’ladi: rC u_CqU₀ bunda iq -kondensator koplpmalaridagi o’tkinchi tok.
Sig’imdagi o’tkinchi kuchlanish (u_Cqu_turg’u_erk) ni bilgan xolda, erkin rejim uchun zanjir tenglamasini tuzush mumkin, ya`ni:
rC u_Cerkq0 yoki rC1q0

Bunda q- (1sek)-so’nish koeffitsenti.
Sig’imdagi erkin kuchlanish vaqt o’tishi bilan nolgacha kamayadi:
U_CerkqAe^tqAe^-
U_C(0_-)qU_C(0) ni hisobga olib, Aq-U₀ ni yozish mumkin, bundan quyidagi tenglama kelib chiqadi:
u_Cqu_turg’u_erk qU₀(1-e^t)
Bu yerda: qrC-o’tkinchi jarayonning intensivligini xarakterlovchi vaqt doimiysi. Vaqt doimiysi qanchalik katta bo’lsa, kondensatorning zaryadlanishi shunchalik sekin boradi va aksincha.
O’tkinchi tokni quyidagicha ifodalash mumkin: iq