8-mavzu: Pedagog faoliyatida estetika

8-mavzu: Pedagog faoliyatida estetika
Reja:

1. 
   Estetikaning predmeti, maqsad va vazifalari
   
2. 
   Estetikaning asosiy kategoriyalari
   
3. 
   San’at va uning mohiyati, asosiy turlari
   
4. 
   Badiiy adabiyotda uslub (metod) va yo’nalishlar
   

Tayanch tushunchalar: estetika, nafosat, go`zallik, san`at, adaboyot
1. Estetika yunoncha aisthetikos– so`zidan «Estetika» (olmoncha «estetika»- iborasidan olingan bo`lib, “his qilish”, “sezish”, “his etiladigan”, “his qilinadigan” singari ma`nolarni anglatadi.

Estetika atamani birinchi bor fanga buyuk olmon faylasufi Aleksandr Baumgarten (1714-1782) o`zining “Poetik asarning ba`zi bir masalalari tog`risdagi falsafiy mulohazalar” asarida istemolga olib kirgan. Aleksandr baumgarten estetikani hissiy idrok etish nazariyasi sifatida ilgari surdi. Evropada XVIII asrning ikkinchi yarmidan boshlab mustaqil fan sifatida shakllana boshlagan.

Estetika – insonning voqelikka estetik munosabatlari va inson badiiy rivojining umumiy qadriyatlari to’g’risidagi fan deb ta’rif bergan (Erkin Umarov).

Estetika – insonning his tuyg’u bilan voqelikni go’zal va xunik tomonlarini anglashni umumiy qonuniyatlarini va ularning ijtimoiy ahamiyatini o’rganish to’g’risidagi fandir. (Bu ta’rif ko’p adabiyotlarda uchraydi)

Estetika fanining predmetini – go’zallikning mohiyati va o’zgarib borish qonuniyati tashkil qiladi.

Estetikaning falfafiy fan sifatida mohiyati quyidagilardan iborat:

• 
  tarbiya jarayonlarini takomillashtirishda;
  
• 
  go‘zallikka munosabatni to‘g‘ri yo‘naltirishda;
  
• 
  chinakam san’at asarini saviyasi past asarlardan ajrata olishda;
  
• 
  san’at, nafosat, go‘zallikni xalq orasida targ‘ib qiladigan hodimlar va rahbarlar faoliyatini yo‘lga qo‘yishda;
  
• 
  dizaynchi-injenerlar, atrof-muhitni go‘zallashtirish bilan shug‘ullanadigan mutaxassislarning ish faoliyatida;
  
• 
  yuksak did egasi va farosatli bo‘lishning inson kamolotidagi zaruriyatini tushuntirib berishda
  

Estetik tafakkur taraqqiyotining asosiy bosqichlari

1.qadimgi dunyo estetikasi

2. o`rta asrlar estetikasi

3. yangi davr estetikasi

4.eng yangi davr estetikasi

•