8-mavzu. Mahsulot, tovar (ish, xizmat) lar va ularni sotish hisobi

Debet 
6310 «Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan bo’naklar» schyoti -
120000so’m 
Kredit
9010 Mahsulot sotishdan tushum - 800000 

---

Xaridorga yuklab jo’natilgan Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxiga esa 
quyidagi o’tkazma beriladi: 
Debet
9110 - Sotilgan tayyor mahsulotlarning tannarxi» schyoti - 560000 
Kredit
2810 - Ombordagi tayyor mahsulotlar» schyoti – 560000 
Ayrim hollarda Mahsulot ishlab chiqaruvchi va xaridorning o’zaro 
kelishuviga binoan xaridor Mahsulotning 100 % qiymati so`mmasida oldindan 
to’lov qilishi mumkin. Bunda daromadni tan olishning ikkinchi sharti, ya’ni pul 
tushish ehtimoli to’liq bajarilgani bilan bevosita shartnoma hali bajarilmaganligi 
uchun daromad tan olinmaydi. Xaridordan tushgan mabla- esa “Muddati 
uzaytirilgan daromad” nomi bilan majburiyat. Ya’ni qarz sifatida aks ettirilishi 
maqsadga muvofiq bo’ladi. Yuqorida keltirilgan misoldagi sotish jarayonida 100 
% oldindan to’lov bo’ldi. Deb faraz qilamiz. Bunda pul tushgan kuni quyidagi 
buxgalteriya o’tkazmasi beriladi: 
Debet
5110 - Hisob-kitob schyoti – 800000 
Kredit
6230 - Muddati uzaytirilgan daromad – 800000 
Mahsulot yuklab jo’natilgan kuni esa quyidagi buxgalteriya o’tkazmasi 
beriladi: 
Debet 
6230 - Muddati uzaytirilgan daromad – 800000 
Kredit 
9010 - Mahsulot sotishdan tushum yoki daromad - 800000
To’la tayyor buyumlar, materiallar va bajarilgan ishlar uchun mol oluvchi 
(buyurtmachi)larga schyotlar taqdim etilganda, ushlab qolinadigan olingan bo’nak 
so`mmalari va qisman tayyor bo’lgan mahsulot va ishlar bo’yicha olingan 
to’lanmalar 6310-schyotning debetida va 4010 «Xaridorlar va buyurtmachilardan 
olinadigan schyotlar» schyotining kreditida aks ettiriladi. 6310 - schyot bo’yicha 
analitik hisob har bir kreditor bo’yicha yuritiladi.