8-мавзу конституциявий қадриятлар ва уларни таъминлаш муаммолари мавзунинг асосий масалалари

Конституциявий қадриятларни таъминлаш механизми

Конституциявий қадриятлар шунчаки Конституцияда акс этиш билан чекланмай, балки ўзининг ҳаётий ифодасини топиши керак. Бунга конституциявий қадриятларни таъминлаш механизми орқали эришиш мумкин.

Қуйидагиларни конституциявий қадриятларни таъминлашга қаратилган механизмлар қараш мақсадга мувофиқ.

1. 
   Ҳуқуқ ижодкорлиги. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси олий юридик кучга эга ва Ўзбекистон Республикасининг бутун ҳудудида қўлланилади. Ўзбекистон Республикасининг қонунлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси асосида ва уни ижро этиш учун қабул қилинади ҳамда унинг нормалари ва принципларига зид келиши мумкин эмас. Конституция асосида қонунлар ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиш ҳуқуқ ижодкорлиги орқали амалга оширилади. Ҳуқуқ ижодкорлиги давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг ҳуқуқ нормаларини қабул қилиш, ўзгартириш ва бекор қилишга қаратилган фаолиятидир. Ҳуқуқ ижодкори норматив-ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш ва уларни қабул қилишда конституциявий қадриятларни ҳисобга олиши керак бўлади.
   
2. 
   Конституциявий назорат. Конституциявий назорат Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди томонидан қонун ҳужжатларининг конституцивийлигини баҳолаш ва аниқлашга қаратилган фаолиятдир. Конституциявий назорат орқали керак бўлса ҳуқуқ ижодкорлиги натижасида конституциявий қадриятларга зид тарзда қабул қилинган ҳуқуқ нормалари конституцияга зид деб топилиши мумкин.
   
3. 
   Парламент назорати. Парламент назоратининг объекти давлат органларининг, хўжалик бошқаруви органларининг ҳамда улар мансабдор шахсларининг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларини, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг ва улар органларининг қарорларини, давлат дастурларини ижро этиш, шунингдек ўз зиммаларига юклатилган вазифалар ҳамда функцияларни амалга ошириш бўйича фаолияти парламент назорати объектидир. Парламент назорати орқали давлат органлари ва мансабдор шахсларининг Ўзбекистон Республикаси Конституциясини ижро этишга қаратилган фаолиятини ўрганиш орқали конституциявий қадриятлар мос келувчи қонуности ҳужжатларининг қабул қилиниш ҳолати билан танишиш ва буни тегишли қарор қабул қилишда инобатга олиши мумкин.
   
4.