8-mavzu. Kasbga yo’naltirish omillari va kasblarning psixologik tasnifi

DEShIFRATOR
Kommunikativ qobiliyatlar

1 + 3 - 5 + 7 - 9 +

11 - 13 + 15 - 17 + 19 -

21 + 23 - 25 + 27 - 29 +

31 - 33 + 35 - 37 + 39 -

DEShIFRATOR
Tashkilotchilik qobiliyatlar

2 + 4 - 6 + 8 - 10 +

12 - 14 + 16 - 18 + 20 -

22 + 24 - 26 + 28 - 30 +

32 - 34 + 36 - 38 + 40 -

Natijalarni qayta ishlash
Tekshiruvchilarni javoblarini deshifrator bilan solishtirib, kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlarga to‘g‘ri kelganini hisoblab chiqing. Kommunikativ (Kk)va tashkilotchilik (Kt) qobiliyatlarini baholash koeffitsentini quyidagi formula orqali hisoblab chiqing.
(Kk)q to‘g‘ri kelgan javoblarning soni X 0,05
(Kt)q to‘g‘ri kelgan javoblarning soni X 0,05
Masalan: tekshiruvchini kommunikativ qobiliyatlari deshifrator bilan to‘g‘ri kelgan javoblar soni 18, tashkilotchilik qobiliyatlari esa deshifrator bilan to‘g‘ri kelgan javoblar soni 15. Demak, kommunikativ qobiliyatni baholash koeffitsenti quyidagi teng (Kk)q 18x 0,05 q0,90 tashkilotchilik qobiliyatlarini baholash koeffitsenti (Kt)q 15x0,05q0.75 Shu metodika orqali olingan ko‘rsatkichlar 0-1 o‘zgarishi mumkin. 1-ga yaqin ko‘rsatkichlar kommunikativ yoki tashkilotchilik qobiliyatlarini yuqori darajasini bildiradi. 0-ga yaqin ko‘rsatgichlar past darajasini bildiradi. Ko‘rsatgichlarni sifatli baholash uchun olingan koeffitsentlarni baholash bilan solishtirib chiqish kerak.
Kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlarni baholash shkalasi

Kk	Kt	Baho	Qobiliyatning ifodalanish darajasi
0,10 - 0,45 0,46 - 0,55 0,56 - 0,65 0,66 - 0,75 0,76 - 1,00	0,20 - 0,55 0,56 - 0,65 0,66 - 0,70 0,71 - 0,80 0,81 - 1,00	1 2 3 4 5	Past O‘rtadan past O‘rtadan yuqori Juda yuqori

Natijalarni tahlil qilishda parametrlarni ko‘zda tutish kerak:

1-baho olgan tekshiriluvchilar kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlari past darajasi bilan ta’riflanadi.
2-baho olgan tekshiriluvchilar kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlari o‘rtadan past ta’riflanadi. Ular muloqotga intilashmaydi, ya’ni guruhda (jamoada) o‘zlarini erkin tuta olmaydi, vaqtni yolg‘iz o‘tkazishni afzal ko‘radi, o‘zlarini tanishuvlarini chegaralab qo‘yadi, odamlar bilan muloqot o‘rnatishga va auditoriya oldida gapirishga qiynaladi, o‘z fikrini himoya qila olmaydi, ko‘p ishlarda mustaqil qaror qabul qilishda o‘zlarini chetga tortishni afzal ko‘radi.
3-baho olgan tekshiriluvchilar kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlari o‘rta darajalik deb hisoblanadi. Ular odamlar bilan muloqot o‘rnatishga intiladi, o‘zlarini tanishuvlarini chegaralamaydi, o‘z fikrini himoya qila oladi, ishlarini rejalaydi, lekin qobiliyatlarini yuqori turg‘unlik bilan ta’riflab rivojlantirish uchun katta va jiddiy tarbiyaviy ishlar olib borish kerak.
4 -baho olgan tekshiriluvchilar kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlari yuqori darajalik deb hisoblanadi. Ular yangi vaziyatlarda o‘zini yo‘qotmaydi, do‘stlarni tez topadi, tanishuvlar darajasini har doim kengaytirishga intilishadi, jamoat ishlari bilan shug‘ullanadi, yaqinlari va do‘stlariga yordam beradi, jamoat tadbirlarini tashkil qilishga qatnashadi, og‘ir vaziyatda mustaqil qarorlar qabul qila oladi.
5 -baho olgan tekshiriluvchilar kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlari juda ham yuqori darajali deb hisoblanadi. Ular muloqot va tashkiliy faoliyatga katta ehtiyoj his etishadi, shunga faol intilishadi, og‘ir vaziyatlarda tez yo‘l topa olishadi. Yangi jamoada o‘zini erkin tutishadi, tashabbuskor, muhim ishda yoki murakkab vaziyatda mustaqil qaror qabul qilishni afzal ko‘radi, o‘z fikrini himoya qila olishadi, do‘stlari ularning fikrlari bilan ish tutishadi.