8-bh-20 guruh talabasi Majidov Og’abek tomonidan Makroiqtisodiyot va Mikroiqtisodiyot

Аsosiy kapital egasi kapital qiymatini undan foydalanish vaqti davomida qayta tiklaydi. Masalan, uskuna 1000000 soʼm boʼlib, undan foydalanish muddati 10 yil boʼlsa, uning qiymati 10 yil davomida teng qiymatlarda mahsulot qiymatiga oʼtkaziladi deb qaraydigan boʼlsak, har yilgi daromaddan 100000 soʼmdan amortizatsiyaga ajratish kerak boʼladi.

Аylanma kapital bir yil davomida oʼzining butun qiymatini mahsulot qiymatiga oʼtkazib qayta tiklanadi.

Аylanma kapital bir yil davomida oʼzining butun qiymatini mahsulot qiymatiga oʼtkazib qayta tiklanadi.

Kapitalning qiymati undan foydalanib, kelajakda qancha daromad olishga bogʼliqdir. Kelajakda koʼproq daromad olish ishtiyoqi koʼpchilikni bugungi isteʼmolining bir qismidan voz kechib, uni jamgʼarishga undaydi. Jamgʼarilgan mablagʼ pul koʼrinishidagi kapital sifatida biror-bir tadbirkorga maʼlum muddatga qoʼshimcha qiymat orqali qaytarilishi sharti bilan berilishi mumkin. Ushbu olingan qoʼshimcha qiymatga kapitalga olingan foiz deyiladi.

Ssuda foizi - kapital egasiga uning kapitalidan maʼlum muddat oraligʼida foydalanganligi uchun toʼlanadigan narxdir.

Ssuda foizi - kapital egasiga uning kapitalidan maʼlum muddat oraligʼida foydalanganligi uchun toʼlanadigan narxdir.

Kapitaldan foydalanishni tahlil qilganda bugun sarflangan mablagʼni kelajakda sarflanadigan mablagʼ bilan taqqoslash yoki bugun olinadigan daromad bilan kelajakda olinadigan daromadni taqqoslash muhim ahamiyatga egadir. Bu yerda vaqt omilini eʼtiborga olish kerak boʼladi. Bugungi sarflangan bir soʼm bir yildan keyin sarflanadigan bir soʼmga teng emas. Bularni bir-biriga tenglashtirish uchun, avval ularni bir vaqtga keltirish zarur boʼladi. Turli xil yillardagi xarajatlarni yoki daromadlarni bir yilga keltirishda diskont koʼpaytiruvchisidan foydalaniladi.

Kapital bozori

Kapital bozori, fond bozori — boʻsh turgan pul mablagʻlarini toʻplash, ularni ssuda kapitaliga aylantirish, soʻngra uni ichki jarayonlari ishtirokchilari (banklar, korxonalar, firmalar, shuningdek, mamlakat aholisi) oʻrtasida taqsimlash munosabatlari; qimmatli qogʻozlar, korxonalarning aksiyalari hamda davlat obligatsiyalari bilan oldi-sotdi operatsiyalari olib boriladi.