8-9 темалар. Tindiriw hám shóktiriw

Reynolds sanı delinedi. Bul san suyıqlıq aǵımları háreketiniń gidrodinamik uqsaslıǵın xarakterleydi, bóleksheleriniń shógiw processin bolsa – suyıqlıqtıń bólekshe átirapında aǵıp ótiwiniń gidrodinamik uqsaslıǵın táripleydı. Tap sonday jol menen (3.11) nıń birinshi ayırılıwshısınan tómendegi kóriniske kelemiz:
(3.14)
(3.14) teńlemeni Re² ga kóbeytsek, Аrximed kriteriyasın alamız:
(3.15)
Bul kriteriya awırlıq hám kóteriwshi kúshler parqınıń kóteriwshi kúshler qatnasın xarakterleydı. Solay etip uqsaslıq teoriyası usılların qollanıpp, (3.10) teńlemeden bólekshelerdiń shógiw processin sıpatlawshı uqsaslıq teńlemesin keltirip shıǵarıw múmkin:
(3.16)
Shógiw processin tájriybede úyreniw nátiyjesinde tómendegi rejimler anıqlanǵan: laminar (Re 0,2), ótıw (0,2 <Re< 50) hám turbulent (Re< 500). Ámeliy esaplawlar ushın tómendegi formulalardan paydalanıw múmkin:
Re< 1,85 yamasa fAr < 33 bolǵanda
(3.17)
1,85 <Re< 500 yamasa 33 <fAr< 8310³ bolǵanda
(3.18)
Re> 500 yamasa fAr> 8310³ bolǵanda
(3.19)
(3.17)...(3.19) formulalar járdeminde anıqlanǵan Reynolds sanı arqalı awırlıq kúshi tásirinde suyıqlıqta shógip atırǵan bólekshe tezligin tabıw múmkin:
(3.20)
Laminar háreket rejiminde shógiw tezligin tómende keltirilgen usılda tabıladı. d diametrli sferalıq formaǵa iye bóleksheler ushın w_shók (3.17) formuladan anıqlaw múmkin:

Eger,  ekenligin esapqa alsaq, shógiw tezligi mına kóriniste jazıladı:
(3.21)
(3.21) formula Stoks nızamın, yaǵnıy shar tárizli bólekshelerdiń laminar rejimdegi shógiw tezligi, olar diametriniń kvadratına, ortalıq hám bólekshe tıǵızlıqları parqına tuwrı proporcional hám ortalıq jabısqaqlıǵına keri proporcional ekenin belgileydi.
Nadurıs formadaǵı bóleksheler ushın shógiw tezligi shar tárizlinikinen az boladı. Bólekshelerdiń forma koefficienti mánisleri arnawlı ádebiyatlarda keltirilgen.
Suyıqlıq tamshınıń shógiw processinde onıń forması úzliksiz ráwishte ózgeripturadı. Bunday jaǵdaylarda suyıqlıq tamshısınıń shógiw tezligi prof. Smirnov N.I formulası járdeminde esaplanadı:
(3.22)
Bul jerde d – tamshınıń ortasha diametri;  - fazalar shegarasındaǵı betkerimligi; _т – tamshı payda etiwshi suyıqlıq tıǵızlıǵı;  -otalıq tıǵızlıǵı;  - ortalıq jabısqaqlıǵı.
Stoks nızamına tiykarlanıp, shógip atırǵan qattı bóleksheniń maksimal ólshemi mına formula arqalı anıqlanadı:
(3.23)
Shógiw processiniń kinetikalıq nızamlıqların úyreniw nátiyjesinde tómendegi ulıwma nızam kelip shıǵadı: Bólekshe ólshemi hám faza tıǵızlıqlarınıń parqı artıwı menen shógiw tezligi kóbeyedi, biraq ortalıqtıń jabısqaqlıǵı kóbeyiwi menen shógiw tezligi kemeyedi.