8- mavzu. Davlat budjeti, soliqlar va davlat qarzi reja

8.2-jadval 

O‘zbekiston Respublikasida soliqlar tizimi tarkibi 

Umumdavlat soliqlari. 

Mahalliy soliqlar  va yig‘imlar 

1. 

Yuridik 

shaxslar 

daromadiga 

(foydasiga) soliq. 

2. Jismoniy shaxslar daromadiga soliq. 

3. Qo‗shilgan qiymat solig‗i. 

4. Aksiz solig‗i. 

5.  Yer  osti  boyliklaridan  foydalanish 

solig‗i. 

6.  Suv  resurslaridan  foydalanganlik 

uchun soliq. 

7. Bojxona boji. 

8. Davlat boji. 

9. Boshqa Boshqa to‗lovlar. 

1. Mol-mulk solig‗i. 

2. Yer solig‗i. 

3. Yagona soliq. 

4. 

Jismoniy 

shaxslardan 

transport 

vositalariga  benzin,  dizel  yoqilg‘isi  va 

suyultirilgan  gaz  ishlatganlik  uchun 

olinadigan soliq 

5. Boshqa to‗lovlar.  

 

Soliqlarni  ob‘ekti  va  iqtisodiy  mohiyati  bo‗yicha  guruhlanadi.  Soliqlarni 

guruhlash  iqtisodiyotga  ijobiy  va  salbiy  ta‘sirlarni  o‗rganishning  ilmiy  va  amaliy 

uslubidir.  

Soliqlar  soliqqa tortish ob‘ektiga karab to‗rt guruhga bulinadi: 

-oborotdan olinadigan soliqlar;  

-daromaddan olinadigan soliqlar;  

-mol-mulk  kiymatidan olinadigan soliqlar;  

-yer maydoniga qarab olinadigan soliqlar. 

Oborotdan olinadigan soliqlarga qo‘shilgan qiymat solig‗i, aksiz solig‗i, bojxona 

va yer osti boyliklari kiymatidan olinadigan soliqlar  kiradi. Lekin oborot (aylanma) 

tushunchasi  bizning  qonunchiligimiz  bo‗yicha  ilgaridek  mahsulot  realizatsiyasi 

oborotidan emas, balki maxsulotlarni yuklab yuborgan kiymat bilan ulchanadi Yalpi 

tushumdan olinadigan yagona soliq ham oborotdan olinadigan soliqlarga kiradi.  

Daromaddan 

olinadigan 

soliqlarga 

huquqiy 

shaxslarning 

daromadiga 

(foydasiga), 

jismoniy 

shaxslarning 

daromadiga 

solinadigan 

soliq, 

savdo 

tashkilotlarining  yalpi  daromadidan  soliqlar  i  kiradi.  Bu  guruh  soliqlarga    ijtimoiy 

infratuzilmani  rivojlantirish solig‗i ham kiradi. 

Mol-mulk  qiymatidan  olinadigan  soliqlarga  mol-mulk  solig‗i,  ekologiya, 

avtomobil mashinalarini qayta sotish solig‗i va boshqalar kiradi. 

Yer  maydonlaridan  olinadigan  soliqlarga  qishlok  xo‗jalik  tovar  ishlab 

chikaruvchilarning  yagona  yer  solig‗i  va  yuridik  (noqishloqxo‗jalik)  va  jismoniy 

shaaxslarning yer soliqlari kiradi.  

Iqtisodiy  mohiyatiga  karab  soliqlar    egri  va  to‗g‗ri  soliqlarga  yoki  bevosita  va 

bilvosta bulinadi.