8 – amaliy mashg’ulot Turli jinsli sistemalarni aralashtirish jarayonlari va qurilmalarini hisoblash Nazariy qism

1- masala. Diametri 1200 mm va balandligi 1500 mm bo’lgan aralashtirish qurilmasida zichligi 1600 kg/m³ va qovushkokligi 2² Pa^.s bo’lgan Suyuqlik aralashmasi tayyorlanmokda. Qurilmani to’ldirilish darajasi 0.75. Aralashtirish jarayoni 3.5 s^-1 tezlikda aylanuvchi propeller vositasida amalga oshiriladi. Aralashtirgich elektrodvigatelining kuvvatini aniqlang.
Masalani yechimi. Propellerli aralashtirgichni me’yorlashtirilgan diametri d = D/3 = 1200/3 = 400 mm.

Aralashtirish rejimini aniqlaymiz

Re_m = nd/ = 16003.50.4/2² = 44800.
Demak, aralashtirish rejimi – turbulent. Ushbu rejim uchun Re_m=44800 bo’lganda kuvvat kriteriysi K_N=0.2
Qurilmadagi Suyuqlikni aralashtirish uchun sarflanadigan kuvvat mikdorini aniqlaymiz
N = K_Nn³d⁵ = 0.2716003.5³0.4⁵/1000 = 0.2 kVt.
Aralashtirgichni ishga tushirish paytida kuvvat sarfi ishchi rejimdagi kuvvat sarfiga nisbatan 2-3 marta ko’p bo’ladi (K_p=23). Elektrodvigatelni f.i.k. 0.95 deb kabul kilamiz. 20% kuvvat zaxirasini hisobga olib (K₁=1.2) dvigatelь kuvvatini aniqlaymiz
N_dv = K_NK₁N/ƞ = 21.20.2/0.95 = 0.5 kVt.

№	ρ	KN	K1	D	n	μ	Ndv	Rem	N
1	1500	2,3	1,0	1150	3.2	1.8*^2
2	1520	2,5	1,1	1120	3.4	1.7*^2
3	1540	2,7	1,2	1100	3.45	1.75*^2
4	1560	2,9	1,3	1080	3.55	1.95*^2
5	1580	3,1	1,4	1050	3.6	2.15*^2

2. 
   masala. Diametri 1630 mm bo’lgan idishda zichligi 1200 kg/m³ va kovushkokligi  = 1.6 Pa s bo’lgan reaktsion massa olti parrakli ochik turbinali aralashtirgich yordamida intensiv aralashtirilmokda. Qurilma devorlariga radial okim kaytaruvchi tusiklar urnatilgan. Turbinani aylanishlar chastotasi 4 c^-1, aralashtirgich validagi kuvvat N = 5 kVt. Aralashtirgich diametrini hisoblab toping.
   

Masalani yechimi. Masalani shartiga ko’ra aralashtirish rejimi rivoj-langan turbulentdir. Ushbu xolat uchun kuvvat kriteriysi K_N = 6.9.
Aralashtirgich diametrini quyidagi tenglama asosida hisoblaymiz
= 0.5 m.
Aralashtirish qurilmasi va turbina parraklarining diametrlari o’rtasidagi nisbat
D/d_m = 1.63/0.5 = 3.26
Masalani yechish uchun variantlar.

№	N	KN	D	n	μ	dm
1	2	6.8	1500	3.2	1.8
2	16	6.4	1550	3.4	1.7
3	15.8	6.0	1600	3.45	1.75
4	15.5	5.8	1650	3.55	1.95
5	15	5.5	1700	3.6	2.15

Mustaqil yechish uchun masalalar
1. Diametri 1000 mm va balandligi 1400 mm bo’lgan bak xajmining 3/4 qismi Suyuqlik bilan tuldirilgan. Suyuqlikning zichligi 930 kg/m³, kovushkokligi  18 mPa^.s. Bakga urnatilgan uch parrakli propellerning aylanish chastotasi 3 s^-1. Aralashtirgichni Harakatlantiruvchi elektrodvigatelь kuvvatini hisoblang.
2. Kapital ta’mirlash paytida qurilmadagi aralashtirgichni d= D/3 o’lchamli parragi d=D/4 o’lchamdagi kichik parrakka almashtirildi. Qurilmadagi Suyuqlikni aralashtirish rejimi, Har ikki xolatda ham, laminar bo’ladi. Agar elektrodvigatelь kuvvati uzgarmas bulsa, parrakning aylanishlar chastotasi kanchaga uzgarishini hisoblang.
3. Namakob tayyorlash uchun osh tuzi va 67^oS Haroratli issik suv parrakli aralashtirgich yordamida intensiv aralashtirilmokda. Aralashtirgich parragining diametri 0.45 m, uning elektrodvigateli 1.1 kVt kuvvatga ega. Aralashtirgichning aylanishlar chastotasini aniqlang. Namakobning fizik xossalarini suvning fizik xossalari kabi deb kabul kiling.