7398b1cc-0a47-4d0e-b58e-dd2544d80cac pdf

Og`zaki muloqot xususiyatlari quyidagilardan iborat: 
 
Og`zaki 
muloqot 
tezkorlik bilan 
amalga oshadi 
Og`zaki   
muloqotda gap 
qurilishini aql 
nazorat qilib 
boradi
Og`zaki 
muloqot, 
asosan, tahrir 
imkoniyatidan 
mahrum 
bo`ladi

---

42 
 
 
 
1
. Ogʻzaki muloqot kommunikativ jarayon bilan bevosita bogʻliq boʻladi
, shuning 
uchun har kim ifodalayotgan fikriga mos soʽzni, gapni tanlay olish qobiliyatiga ega 
boʻlishi kerak. Ogʻzaki  muloqot tayyorgarliksiz, ya’ni favqulodda yuzaga keladi, 
shuning  uchun  kishi  oʽz  nutqida  voqeylikdan  uzoqroq  soʽzni  ishlat
ib  yuborishi 
ham mumkin. Natijada aytilgan nutq nishonga borib tegmaydi, koʽzlangan maqsad 
amalga  oshmay  qoladi.  Ogʻzaki    muloqot    jarayonida  odam  bir  vaqtning  oʽzida 
fikrlaydi  hamda  soʽzlaydi,  Shuning  uchun  voqeylikka  mos  soʽzlarni  tanlashga 
deyarli imkon
iyat boʻlmay qoladi.
 
2.
 
Bunda  xotiraning  roli  katta.  Agar  xotira  sust  boʻlsa,  ogʻzaki    muloqotda  gap 
tuzilishi,  soʽz  birikmalari  oʽzaro  mantiqan  va  grammatik  jihatdan  bogʻlanmay 
qoladi. 
3
.
 
U  qanday  shaklda  namoyon  boʻlgan  boʻlsa,  shundayligicha  tinglovchig
a  yetib 
boradi. 
4
.
 
Ya’ni nutqning tejamkor boʻlishi uchun ba’zi gap boʻlaklari tushiriladi. Toʻliqsiz 
gaplar koʻp qoʻllanadi. Ogʻzaki muloqotda takrorlar, qaytariqlar koʻp uchraydi.
 
5
.
 
Ogʻzaki muloqotda soʽzlovchining faol nutqiy harakati pauza (toʻxtam), 
ohang, 
urgʻu,  unlilarning  choʽzib  talaffuz  etilishi;  turli  xil  jest  (imo
-ishora)lar,  mimika 
(qiyofaning  oʽzgarishi)lar  fikrning  tinglovchiga  yetib  borishida  muhim  ahamiyat 
kasb etadi.  
6
. Gapga ustalikni talaffuz ravonligidan ayricha tasavvur etib boʻlmayd
i.  
      
Ogʻzaki   muloqot    ma’lumot  yoki  xabar  ogʻzaki soʽzlar  orqali  almashilganda 
sodir  bo`ladi.  Bu  ham  yuzma-yuz,  ham  mexanik  uskunalar  orqali  bajarilishi 
mumkin.  Va  aniqki,  ikkala    holatda    ham  bu  tashkilotda  muhim  ahamiyatga  ega. 
Tashkilotda  yuzma-yuz  muloqot  konferensiya,  guruh  muhokama,  shaxsiy  suhbat 
va  shu  kabilar  orqali  bajarilishi  mumkin.  Mexanik  uskunalar  zamonaviy  biznes