71 Qoramol kasalliklari indd

Эпизоотологик маълумотлар. 
Касаллик кўпинча қишда 
тарқалади, чунки бунда соғлом ҳайвонлар касаллари билан 
контактда бўлишади. Бундан ташқари қишда ҳайвонларни 
асраш, сақлаш, боқиш шароитлари ёмонлашади, организм-
нинг резистентлиги пасаяди. Ҳайвонларни битлаши ёки 
трихофития билан зарарланиши псороптоз билан зарарла-
нишини тезлаштиради. 
Касалликнинг кечиши. 
Соғлом қорамолларнинг териси 
P. Bovis нинг ривожланиши учун номақбул муҳит ҳисоблана-

---

140
100 китоб тўплами
ди. Терихўр каналарнинг ривожланиши, кўпайиши учун ҳай-
вон тери қатлами ҳолатига ҳамда организм резистентлик да-
ражасига қандайдир салбий ўзгариш намоён бўлиши керак. 
Масалан, қалин жуннинг ўсиши, унинг ифлосланиши бўлса, 
псороптоз касалликни келиб чиқиши ва тарқалишига сабаб 
бўлади. Бундай шароитда, айниқса қиш даврида ҳамда ҳай-
вонлар тўйимсиз озуқалар билан боқилганда юзага келади 
ва кузатилади. Маълумки, тери усти каналар терини жа-
роҳатлари оқибатида ҳайвон қичиш пайтида бўлади, ҳайвон 
ўзини деворларда, охурларда қашийди, тери жароҳатланади 
ва каналарни ривожланиши учун қулай шароит яратилади.
75-расм. Касалликнинг клиник белгилари
Касалликни клиник белгилари. 
Касалликни яширин 
даври ўрта ҳисобда 14-25 кун. Псороптознинг биринчи бел-
гилари бўйин қисмида, белида ва тананинг икки ёнларида 
намоён бўлади. Дастлаб бу жойларни қичиши кучаяди ёки 
ҳайвон кўпроқ ялайди, сўнгра эса жунлари тўқилади. Тери-
нинг намлиги ошади, юмшоқ қатқалоқлар кўпаяди, сўнгра 
эса зарарланган участкалар кенгаяди ва янги инвазия ман-

---

141
Қорамол касалликлари
71–
китоб
балари пайдо бўлади. Эски жойларда терини бурмалашуви, 
жуннинг тўкилиши ва пўстлоқ билан қопланиши кузатила-
ди. Қашиганда терининг ёрилиши кузатилади. Агарда ҳай-
вон даволанмаса, жараён бутун танаси бўйлаб тарқалади, 
нобуд бўлишига олиб келади.