7-tema: Maǵlıwmat xabar hújjetleri. Xızmet xatları Jobası

2.Xızmet xatları

Mákemeler arasında xızmet baylanısları tiykarınan xatlar arqalı ámelge asırıladı. Usı arqalı hár túrli kórsetpeler, sorawlar, juwaplar, túsindirmeler, xabar, usınıs, iltimas, kepillikler beriledi hám qabıl etiledi.

Xızmet xatları tómendegi wazıypalardı orınlawına qaray eki túrge bólinedi:

1.Juwap xattı talap etiwshi xatlar (dawa xatlar, soraw xatlar, iltimas xatlar).

2.Juwap talap etpeytuǵın xatlar (tastıyıqlawshı xat, qosımsha xat, kepillik xat ).

Barlıq xızmet xatları rásmiy bolǵanı ushın arnawlı baspa is qaǵazlarına jazıladı. Ápiwayı qaǵazǵa jazılǵan jaǵdayda shep tárepiniń joqarı múyeshine mákeme atı kórsetilgen tórt múyeshli mór qoyılıwı shárt.

Xızmet xatları eki nusqada jazıladı hám qol qoyıladı. Lawazımı anıq kórsetilgen basshı tárepinen qol qoyılǵan xattıń birinshi nusqası jónetilip, ekinshisi mákemede qaladı.

Xızmet xatları logikalıq jaqtan izbe-iz úsh bólimnen ibarat boladı. Kirisiw bóliminde tiyisli mákemege múrájet etiwge tiykar bolǵan sebep kórsetiledi. Ekinshi bóliminde xatta kóterilgen máseleni sheshiw kerekligi dálil tiykarında bayan etiledi. Juwmaqlaw bóliminde xat jazǵandaǵı gózlengen tiykarǵı maqset aytıladı.

Rásmiy xattıń tekstin jazıwda tómendegilerge itibar beriw kerek:

- xat qısqa bolıwı, qaǵıyda boyınsha bir betten aspawı kerek;

- pikirler anıq hám ayqın sáwleleniwi shárt;

- tekstte awıspalı mánili sózler qollanılmawı kerek;

- gáplerdiń bayanlawıshı hújjet túri hám mazmunına muwapıq úshinshi bet, birlik yaki birinshi bet, kóplik sanda dúziliwi kerek;

- teksttiń teması bir gáp túrinde eki qatardan artpawı, “tuwralı” yaki “haqqında” kómekshileri arqalı tamamlanıwı kerek (“Licey asxanasın remontlaw tuwralı” sıyaqlı);

- tekstte xızmet xatınıń túri, atı jazılmaydı, xattıń qanday ekenligi tekst mazmunında sáwleleniwi zárúr.

Rásmiy xatlarda bayan etilgen pikir logikalıq izbe-izlikte ańlatılıwı, jeterli dáliller menen tiykarlanıwı hám juwmaqlanıwı kerek. Zárúr jaǵdaylarda orınlı usınıs yaki qarsılıq bidiriwi múmkin. Biraq tómen lawazımdaǵı basshıǵa degen húrmet saqlanıwı, múrájat ádebine boysınılıwı zárúr. Usı maqsetlerde:

- basshıǵa múrájat forması “Siz” sózin bas háripte jazıw arqalı ańlatıladı (Sizge, Sizden);

- pikir baylanıslıǵı “bul”, “usı”, “sol sebepli”, “soǵan muwapıq” sıyaqlı sózler járdeminde támiyinlenedi;

- usınıs hám qarsılıqlar “bizińshe”, “shártnamaǵa muwapıq”, “biraq”, “sonıń menen bir qatarda”, “dep oylaymız” sıyaqlı sóz hám sóz dizbekleri arqalı ańlatıladı.

Xızmet xatları wazıypası hám mazmunına kóre bir neshe túrge bólinedi. Usılardan ayırımları menen tanısıp ótemiz.