7-mavzu. Pisa, pirls, timss, talis xalqaro tadqiqotlarining mamlakatimiz ta’lim tizimidagi ahamiyati. Reja

PISA - O’quvchilarning ta’limiy yutuqlarini baholash xalqaro dasturi.
PIRLS – Matnni o’qish va tushunish darajasini aniqlovchi xalqaro tadqiqot.
TIMSS – maktabda matematika va aniq fanlar sifatini tadqiq qiluvchi xalqaro monitoring.
TALIS – matnni o’qish va tushunish darajasini aniqlovchi xalqaro tadqiqot.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 8 dekabrdagi “Xalq ta'limi tizimida ta'lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to'g'risida”gi 997-son qarori Respublika xalq ta'limi tizimida ta'lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish, xalqaro aloqalarni o'rnatish, o'quvchi-yoshlarning ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini, eng avvalo, yosh avlodning ijodiy g'oyalari va ijodkorligini har tomonlama qo'llab-quvvatlash hamda rag'batlantirish maqsadida chiqarilgan. Qarorda quyidagi xalqaro baholash dasturlari bo'yicha xalqaro tadqiqotlar (keyingi o'rinlarda xalqaro tadqiqotlar deb ataladi) tashkil etilishi qayd etilgan:
Progress in International Reading and Literacy Study (PIRLS) — boshlang'ich 4-sinf o'quvchilarining matnni o'qish va tushunish darajasini baholashga mo’ljallangan. Mazkur xalqaro dastur boshlang’ich sinflarda tashkil etiladigan ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarning o’qilgan matnni tushunishi, uni sharhlashi, mustaqil hayotda to’g’ri qarorlar qabul qilishi orqali ta’limning keying bosqichida o’qishni muvaffaqiyatli davom ettirishga zamin tayyorlaydi.
Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) — bu tadqiqot o’quvchilarning matematika va tabiiy fanlardan boshlang’ich maktabning 4 sinfi va tayanch maktabning 8-sinf o'quvchilarining o'zlashtirish darajasini dunyoning turli mamlakatlarida qiyosiy o’rganishni maqsad qilib qo’ygan va olingan natijalarga muvofiq har bir mamlakatning ta’lim tizimining o’ziga xos xususiyatlari va yutuqlarini e’tirof etadi.
The Teaching and Learning International Survey (TALIS) — rahbar va pedagog kadrlarning umumiy o'rta ta'lim muassasalarida o'qitish va ta'lim olish muhitini hamda o'qituvchilarning ish sharoitlarini o'rganish uchun, turli mamlakatlarda tashkil etiladigan pedagogic jarayonlarning xalqaro qiyosiy tahliliga asoslangan tadqiqot bo’lib. Xalqaro iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti tomonidan ta’sis etilgan.
Mazkur dastur nimaga xizmat qiladi?
Birinchidan, maktabda pedagogik faoliyat yuritayotgan o’qituvchilar va ta’lim muassasalari rahbarlarini ta’lim-tarbiya jarayonini tahlil etishga yunaltirish, ta’lim sifati ko’rsatkichlarini aniqlash mazonlarini ishlab chiqish.
Ikkinchidan, xalqaro konsorsiyum, o’qituvchilar assosiyatsiyasi, mamlakatlararo hamkorlikni yo’lga qo’yish.
Uchinchidan, anketa savollariga yozilgan javoblarni tahlil etish, ta’lim sifati ko’rsatkichlariga bevosita ta’sir ko’rsatadigan omillarni aniqlash, foydalanilmayotgan resurslarni belgilash, ular yuzasidan taqdimot, ko’rsatma va hisobotlar tayyorlash.
TALIS ning vazifalari:
- pedagogning ijtimoiy mavqeini oshirish;
- pedagogika mutaxassisligi uchun iqtidorli yoshlarni tanlash;
- moderator o’qituvchilarni tanlash;
- uzluksiz malaka oshirish jarayonini takomillashtirish.

TALIS ning asosiy maqsadi – o’qituvchining kasbiy tayyorgarligini takomillashtirishdan iborat.