7-mavzu. Elektr motorlari va ularning kommutatsiya aparatlari Reja

Elektr motorlarni o‘rnatish 
Elektr motorlar shunday tanlanishi va o‘rnatilishi kerak-ki, ularning 
cho‘lg’amlariga va tok oluvchi uskunalariga suv, moy, emulьsiya va h.k. tushib 
qolishimkoniyatiga yo‘l qo‘ymaslik va uskunalarni, poydevorlarni va binolar 
qismlarini vibratsiyasi mumkin bo‘lgan qiymatlardan oshmasin.
Elektr motor bilan u yuritayotgan mexanizm birgalikda chiqazayatgan shovqini 
sanitar meyyorlar bo‘yicha mumkin bo‘lgan darajadan oshmasligi kerak. 
Poydevorlar yoki elektr motorlar korpusi orasidagi elektr motorlar va bino 
qismlari yoki uskunalar orasidagi xizmat o‘tishlar (yo‘llar) 5.1. bobda 
ko‘rsatilganlardan kam bo‘lmasligi kerak. 
Elektr motorlar va apparatlar, IP44 dan kam bo‘lmagan himoya darajasiga 
egalardan tashqari, vahamma bajarilishdagi rezistorlar va reostatlar yonuvchan 
materiallardan bajarilgan bino konstruktsiyalaridan 1 m dan kam bo‘lmagan masofada 
o‘rnatilgan bo‘lishi kerak. 
Quvvati 1 mVt va undan ko‘p bo‘gan sinxron elektr mashinalari va quvvati 1 
mVt va undan ko‘p bo‘lgan o‘zgarmas tok mashinalari mashina vali va podshipniklari 
bo‘ylab tokni yopiq zanjiri tashkil etilishga yo‘l qo‘ymaslik uchun podshipniklardan 
birini poydevor plitasidan elektr izolyatsiyasiga ega bo‘lishi kerak. Bunda sinxron 
mashinalarda qo‘zg’atgich tarafidagi podshipnik va qo‘zg’atgichli hamma 
podshipniklari izolyatsiya etilgan bo‘lishi kerak. SHu elektr mashinalarni moy 
o‘tqazgichlari ularning podshipniklarini korpuslaridan izolyatsiya etilgan bo‘lishi 
kerak. 
Kuchlanishi 1 kV dan yuqori bo‘lgan elektr motorlarni quyidagi shartlarga rioya 
qilgan holda bevosita ishlab chiqarish xonalarda o‘rnatish ruxsat etiladi: 
1. Stator tagida chiqish quloqlariga ega yoki sovitish uchun maxsus qurilmalarni 
talab etuvchi elektr motorlarni kamerali (poydevor o‘rasi) poydevorga o‘rnatish kerak. 
2. Elektr motorni poydevor o‘rasi 1 kV dan yuqori kuchlanishli yopiq 
taqsimlovchi uskunalarni QTU kameralariga qo‘yiladigan talablarga (4.2 bobga 
qaralsin) javob berishi kerak. 
3. Poydevor o‘rasini o‘lchamlari yarim o‘tishli kabelь tunellari uchun mumkin 
bo‘lganida kam bo‘lmasligi kerak (2.3.125 qaralsin). 
Vibratsiyadjan izolyatsiya etuvchi poydevorlarda o‘rnatilgan elektr motorlarga 
ulangani kabellar va simlar poydevorni qo‘zg’aladigan va qo‘zg’almaydigan qismlari 
orasidagi uchastkada egiluvchan misli tomirlarga ega bo‘lishi kerak.