7-mavzu: amir temur va temuriylar davrida ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayot

Miniatyura san`ati. Kamoliddin Bеhzod.

O‘z zamonasining mohir rassomi va o‘ta noyob qobiliyat egasi Kamoliddin Behzod 1455-yilga yaqin Hirotda tug‘ilgan. Ota-onadan yoshlikdan yetim qolgan Behzodni Husayn Boyqaro kitobdori Mirak Naqqosh o‘z tarbiyasiga olib unga homiylik ko‘rsatadi. O‘zining qobiliyati va iqtidorligi bilan boshqalardan ajralib turadigan Behzod yoshlikdan rassomlik san’atiga qiziqadi, ko‘p o‘tmay ilm-fan, san’at va madaniyat homiysi Alisher Navoiy noyob iste’dod va qobiliyat egasi bo‘lgan Kamoliddin Behzodga alohida e’tibor beradi va unga har tomonlama yordam qo‘lini cho‘zadi. 1510-yilgacha bo‘lgan umrini Hirotda o‘tkazgan. Behzod, kyeyinchalik Ozarbayjonga - Tabrizga ketadi. U yerda Behzodni safaviylar poytaxti kutubxonasi va san’atkorlarining boshlig‘i etib tayinlaydilar. Kamoliddin Behzod shu yerda taxminan 1533-1537 yillar orasida vafot etadi.

Kamoliddin Behzod o‘zining hayratomuz rassomchilik san’ati bilan «Moniy Soniy» (ikkinchi Moniy) va «Sharq Rafaeli» nomi bilan jahonga mashhur bo‘lgan. U rassomlikda Hirot maktabiga asos soldi va ustoz san’atkor sifatida Turkiston o‘lkasi, Eron, Ozor yurti va boshqa o‘lkalarda tasviriy san’atning rivojiga katta hissa qo‘shdi. Atoqli va mashhur rassom Kamoliddin Behzod tomonidan yaratilgan Shoir Abdullo Hotifiy, Husayn Boyqaro, Shayboniyxon portretlari, Sa’diyning «Bo‘ston» kitobi va Nizomiyning «Hamsa» siga ishlangan rasmlar bizgacha yetib kelgan va u hozir xalqimizning nodir yodgorliklari sifatida Toshkent, Sankt-Peterburg, London, Tehron, Qobul va boshqa shaharlarning muzey va kutubxonalarida saqlanmoqda. Kamoliddin Behzod juda ko‘plab nomdor qobiliyatli shogirdlar yetishtirdi. Sulton Muhammad Kamoliddin, Qosim Ali, Shoh Muzaffar, Mahmud Muzahhib kabi musavvirlar shular jumlasidandir.