7-ma’ruza. Sabzavot yig’ishtirishda texnik tizimlar. Reja

Agrotexnik talablar.
Kartoshkayig’ish kombaynlari bunkeridagi tuganaklar miqdori 
95% kam bo’lmasligi, shikaslangan tuganaklar miqdori 5% dan oshmasligi va 
isrofgarchiligi 3% yuqori bo’lmasligi kerak.
 
Kartoshka kovlagichlar
rotorli, elevatorli, kepchigichli va kombinatsiyalashgan 
bo’ladi.Kovlagichlar bir-ikki qatorli egatlarni kartoshka tuganaklari joylashgan chuqurlikda 
kovlaydi, tuganakli qatlamni silkitish, tebratish, cho’zish, siqish hisobiga uni maydalaydi, 
tuproqning mayda zarrachalarini elaydi va tuganaklarni dala yuzasiga qator qilib to’shab 
ketadi. 
Ularning ishchi qismlari tuganakli tuproq qatlamini ag’daruvchi, irg’ituvchi, elovchi 
turlarga bo’linadi. 
Ag’darg’ichli kovlagichlar
(10.2a-rasm) tuganakli qatorlarni ochadi va tuproq qatlamini 
buzadi. Ag’dargichning asosiy ishchi qismlari – lemex yoki korpus 1 hisoblanadi. Bunday 
kovlagichlar kichik maydonlar va sernam tuproqlarda ishlatiladi. 

---

10.2- rasm. Kartoshka kovlagichlar turlari:
a – ag’dargichli; b – irg’itgichli; 1-korpus; 2-tog’arasimon lemex; 3-g’alvirli rotor 
Irg’ituvchi kovlagichlar
(10.2b-rasm) tuganakli tuproqni tog’arasimon lemex 2 bilan 
kovlaydi va uni aylanuvchan g’alvirli rotorga 3 uzatadi. Rotor 3 qatlamni maydalaydi, 
tuproqni elaydi va tuganaklarni yer yuzasi tomon irg’itadi. 
Elagichli kovlagichlar 
(10.3-rasm) tuganakli qatlamni kovlaydi, poyalarni ajratadi, 
tuproqni tebranuvchi-silkituvchi ishchi qismlar bilan elaydi. Elagich 4 va silkitgichlar 5 
orqali tuganaklar elanib dala yuzasiga tashlab ketiladi..
10.3- rasm. KST-1,4 kartoshka kovlagichning tuzilishi va ish jarayoni: 
1-tayanch g’ildiragi; 2-vintli mexanizmx; 3-yassi lemex; 
4-elevator;5,10- ellipssimon silkitgichlar; 6-asosiy elevator; 
 7-yurish g’ildiragi; 8-zinasimon elevator; 9-qaytargich;