7 litrli idishda 2,4×10

3 *. Agar yassi ko‘zguni nurning qaytishi ro‘y berayotgan nuqta orqali o‘tuvchi o‘q atrofida va nurlar joylashgan tekislikka perpendikular tekislik atrofida  burchakka bursak, qaytayotgan va tushayotgan nurlar orasidagi burchak qanchaga ortadi?

Ko’zgu  burchakka burilsa, nur tushish O nuqtasiga o’tkazilgan perpendicular ham  ga

buriladi. Shuning uchun tushish burchagi ham  gat

teng. Tushayotgan va qaytayotgan nurlar orasidagi burchak esa

2 ga teng bo’ladi.

4. Qanday qilib ikkita yassi ko‘zgu yordamida panada turib kuzatish olib borish mumkin? Iloji bo‘lsa shunday asbob (ko‘zguli periskop) yasang.

Birinchi ko’zgu З1 panadagi H kuzatuvchidan teparoqda П predmet tomonga qaratib 45° burchak ostida joylashtriladi.

Ikkinchi ko’zgu З2 birinchisini naq (tik) tegida va kuzatuvchiga qarata 45° burchak ostida joylashtriladi. Buni ko‘zguli periskop deyiladi.

5*.Qirg‘oqda turgan odam tekis suv yuzida Quyoshning tasvirini ko‘rib turibdi. Odam ko‘ldan yiroqlashgan sari bu tasvir qanday ko‘chadi? Quyosh nurlarini parallel deb hisoblang.

Odam Quyoshning suv sirtidan qaytgan nurlarini ko’radi, shu sababli Quyosh ko’l tubidadek tuyuladi.

Quyosh nurini suv sirtiga tushish burchagi qaytish burchagiga tengligi va nurlar parallelligi sababli ular ko’ldan uzoqlashayotgan Odam ko’ziga normal ko’rinish uchun:

nurlarni suvdan qaytish nuqtasi Odam siljiyotgan tomonga qarab va shuncha masofaga ko’chish kerak. Yoki, to’g’rirog’I qirg’oqqa qarab yaqinlashish kerak.

Javob: Tasvir qirg’oqqa siljiydi.

6*. Oldingi masalaning shartidan foydalanib, Quyoshning suvdagi tasviri qirg‘oqqa 80 sm ga yaqinlashishi uchun odam qancha og‘ishi (ko‘z sathini pasaytirishi) lozim ekanligini toping. Quyoshning gorizontdan balandligi 25°.

Berilgan: =25°

d = 80 sm

h = ?

Echish: Gorizontga nisbatan  burchakda ( tushuvchi va qaytuvchi ) ikkita parallel nur yasaymiz (Rasmga qarang). Ular qaytayotgan sirtdagi nuqtalar bir-biridan d masofaga farq qilsin. Bundan ko’rinadiki, qaytgan nurlarni vertical siljishi

Javob: 37 sm ga ogish kerak.