7-Laboratoriya ishi Mavzu: Elektrolit eritmalarida sodir bo‘ladigan reaksiyalar. Indikatorlar yordamida eritmaning pH-muhitini aniqlash. Tuzlar gidrolizi. Ishdan maqsad : Elektrolit eritmalar reaksiyalari o’rganish Kerakli asboblar

Tajriba -2.
Ikki tuzning birgalikdagi gidrolizi
(qaytmas gidroliz).
Probirkaga 2-3 ml dan 0,5 n Al₂(SO₄)₃yoki AlCl₃ bilan Na₂CO₃ eritmalaridan quying va unga 1-2 tomchi lakmus eritmasidan tomizing. Probirkani chayqatib aralashtiring. Qanday gaz ajraladi vaqanday moda cho’kmaga tushadi?
Gidrolizlanish reaksiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Nima uchun alyuminiy karbonat xosil bo’lmaydi?
Tajriba 3.
Gidrolizlanish darajasiga temperaturaning ta’siri.
a) probirkaga 2-3 ml 0,5 n natriy atsetat CH₃COONa eritmasidan quying, unga 1-2 tomchi fenolftolein eritmasidan tomizing. Proobirkani chayqatib aralashtiring va eritma rangiga e’tibor bering. Probirkani eritma qaynaguncha qizdiring va eritma rangining o’zgarishini kuzating.
Gidrolizlanish reaksiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Temperatura ta’sirida eritma rangini o’zgarish sababini tushuntiring.
b) probirkaga 2 ml 0,5 n FeCl₃ eritmasidan quying va eritma qaynagunicha probirkani qizdiring. Nima kuzatiladi? Temir (III) – xlorid tuzi gidrolizining bosqichli tenglamalarini molekulyar va ionli ko’rinishlarida yozing. Temperatura oshganda gidrolizlanish muvozanati qaysi tomonga siljiydi.
v) probirkaga 3-4 ml 0,5 n ZnCl₂ eritmasidan quying va indikator yordamida eritma muxitini aniqlang. Eritmaga kichkina rux bo’lakchasini solib, eritma qaynagunicha probirkani qizdiring. Qanday gaz ajraladi va nima uchun? Bunda qizdirish qanday rol o’ynaydi ?
Tajriba -4.
Gidrolizlanish darajasiga kontsentratsiyasining ta’siri.
a) probirkaga 2 ml 0,5 n vismut nitrat Vi(NO₃)₃ tuzi eritmasidan quying va unga disstirlangan suv qo’shib, eritmani 3-4 marta suyultiring. CHo’kmada Vi(OH)₂NO₃ asosli tuzi xosil bo’lishini kuzating va eritmani suyultirishning gidrolizlanishiga ta’sirini izoxlang. Gidrolizlanish reaktsiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini tuzing.
b) probirkada xosil bo’lgan cho’kmaga 1 tomchi konts. nitrat kislota eritmasidan tomizing. Nima kuzatiladi?
Reaktsiyaning molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Gidrolizlanishga vodorod ionlari qanday ta’sir etadi?