7- ma’ruza. Mavzu: Gidravlik bog‘lovchi materiallar ishlab chiqarish. Ma’ruza rejasi

7.1-rasm. Ho‘l usulda ishlovchi aylanuvchi pech texnologik sxemasi. 
Pechdan chiqqan klinker to‗q kul rang, ko‗kishroq kul rangli mayda 
toshsimon bo‗ladi. Klinker 1450-1500°S dan 200-300°S gacha sovutiladi va 1-2 
xafta saklanadi. 
Tuyish (pomol) SHarli tegirmonlarda tuyiladi. 
3,95 x11 m - soatiga 100 tonna. 

---

4,6x16,4 m - soatiga 135 tonna. 
Tuyish vaqtida klinkerga 3-5% gips qo‗shiladi. Temir- beton bankasimon 
siloslarga jo‗natiladi. D=8-15m, h=25-30m, V=4000-10000 tonna sement. 
Siloslarda saqlashdan maqsad: - sementni sovo‗tish, bog‗lanmagan SaO ni 
so‗ndirish. 
1
.Sementning maxsus turlari. 
Tez qotuvchan
Bu sement 1-3 kun tez qotishi bilan fark, qiladi. Mustaxkamlik bir kundan keyin 
20 MPa, 3 kundan keyin 30 MPa ga kutariladi. 
M400 va M500 markali sementlar chiqariladi.
2.O‗ta tez qotuvchan 
M600 markali sement 1 sutkada 20-25 MPa, 3 sutkada 40 MPa mustaxkamlikni 
oladi. M500-M600 markali bu sementni ishlatib 15-20% sement iqtisod qilinadi. 
3.Oq. sement M400, M500 
"Toza" oxaktosh, kvars qumi va kaolinni (rang beradigan oqsidlar, temir, 
marganets, xrom) eng kam bo‗lgan xom ashyodan pishirib olinadi. YOqilg‗i 
sifatida o‗zidan kul qoldirmaydigan va klinkerni iflos qilmaydigan — gaz, mazut 
ishlatiladi. 
Bu sement asosan bezak ishlarida ishlatiladi. Asosiy xossasi-oqlik darajasi: 
Takrorlash va mustaqil ishlash uchun savollar 
1. Sement olish uchun qanday xom-ashyolar ishlatiladi? 
2. Klinker kuydirish jarayonidagi kimyoviy reaksiyalarni tahriflang. 
3. Ho‗l usulda ishlaydigan pechlarni umumiy tuzilishini tapriflang. 
4. Ho‗l usulda ishlaydigan pechlarda nechta texnologik zona bor ? 
5. Quruq usulda ishlaydigan pechlarni umumiy tuzilishini tapriflang. 
6. Quruq usulda ishlaydigan pechlarda nechta texnologik zona bor ?