7- маъруза: Эмоционал хотира ва спорт фаолияти Режа

Хотиранинг қуйидаги сифатлари мавжуд:
а) кўлами эсда олиб қолинган материалларнинг миқдори
б) эсга туширишнинг аниқлиги
в) эсда олиб қолишнинг тезлиги
г) ўзлаштирилган материални узоқ вақт сақланиши
д) хотиранинг тайёрлиги, керак бўлган вақтда керакли материални тез эсга олиш тушириш қобилияти назарда тутилади. Бу хусусиятлар кимда яхши ривожланган бўлса, унинг хотирасини яхши хотира дейиш мумкин. Лекин, кишиларнинг кўпчилигида хотиранинг баъзи сифатлари яхши бўлса, бошқа сифатлари ёмон ривожланган бўлади.
Хотира турлари -психик фаоллигига кўра ихтиёрий ва ихтиёрсиз бўлиши мумкин. Фаолият мақсадига кўра – ҳаракат эмоционал, суз-мантиқий, образли хотирага ажратилади. Материални эсда олиб қолиш муддатига кўра узоқ муддатли, қисқа муддатли ва оператив хотира турларига бўлинади.
Хотиранинг қуйидаги индивидуал турлари ажратилади – кўриш, эшитиш, мотор ва аралаш.
Кўриш тури – кўриш орқали материални тез эсда олиб қолиш.
Ешитиш тури – эшитиш орқали материални яхши эсда олиб қолиш.
Мотор – тури одамни қайта такрорлаш ёки ёзиб олиш орқали эсда олиб қолишидир.
Аралаш тури – кўриш, эшитиш, кўриш – мотор, эшитиш – мотор турлари ҳақида гапириш мумкин. Хотира сифати хотирада олиб қолиш тезлиги, эсда олиб қолиш мустаҳкамлиги, эсга тушириш тезлиги билан характерланади.
3. Эсда олиб колишнинг йўлларини билмайдиган ва пухта эсда қолдириш учун зарур шарт шароитларини ҳисобга олмайдиган кишилар кўпинча уз хотираларини ёмонилигидан нолиб юришади. Шу билан бирга хотирани бузилиш ҳоллари ҳам бўлиши мумкин. Кишининг хотираси бирон бир кучли, таъсир (кўп ҳолларда қўрқиш) миянинг катта ярим шаридаги киши хотираси билан боқлиқ бўлган марказий нерв хужайраларининг шикацланиши оқибатида бузилиши мумкин.
Шизофрения, склероз каби касаллик турлари хотиранинг бузилиши билан боқлиқ. Психокоррекция - инглизча сўздан олинган бўлиб - шахснинг психик ривожланишидаги камчиликларни тузатиш усулларини қўллаш жараёни. Киши хотирасини психокорректсия орқали ривожлантириш ва шакллантириш мумкин. Буларнинг ўзига хос қоидалари мавжуд.