69 Qoychilik indd

МУНДАРИЖА
Кириш ................................................................................................................... 7
Қўйчиликда селекция-наслчилик ишлари .................................... 9
Қўйчиликда қочириш тадбирлари ....................................................12
Совлиқларнинг бўғозлик даври 
ва қўзилатиш тадбирлари ..................................................................... 16
Қўзиларни парваришлаш ..................................................................... 20
Жун қирқимини ташкил этиш ва уни ўтказиш .......................... 26
Қўйларни яйловларда озиқлантириш .......................................... 30
Қўйларни йилнинг турли фаслларида озиқлантириш ....... 33
Қўй қўраларининг ўлчамлари ............................................................ 38
Қўйларнинг саломатлигини асраш ................................................. 44
Ўзбекистонда ўсадиган асосий зарарли 
ва заҳарли ўсимликлар ........................................................................... 51
Ўзбекистонда урчитиб кўпайтирилаётган қўй зотлари ...... 56
Хориждан олиб келиш учун 
тавсия этилаётган қўй зотлари ......................................................... 64
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати ............................................ 70

---

100 китоб тўплами

---

7
Қўйчилик
69–
китоб
КИРИШ
Чорвачилик соҳасида қўйчилик асосий ўрин тутади ва 
мамлакатимизда ишлаб чиқарилаётган гўштнинг асосий 
қисми шу тармоққа тўғри келади, шу боис бу қўйчиликни ил-
мий асосда ривожлантириш, маҳалий шароитга мос зотдор 
қўйларни танлаш, меъёр даражасида парваришлаш, тўла 
қийматли озиқлантириш ҳамда наслчилик ишларини янада 
яхшилаш муҳим ва долзарб вазифалардан бири бўлиб ҳи-
собланади.
Қўйларнинг келиб чиқиш тарихига назар ташласак, 
чорва ҳайвонлари ичида энг биринчи қўлга ўргатилган жон-
зотлардан биридир. Қўйлар ибтидоий жамоа давридаги қўл-
га ўргатилган энг қадимий ҳайвонлар бўлиб, бу эрамиздан 
аввалги 6-8 минг йилларга тўғри келади.
Ер юзининг барча халқлари айниқса – Ўрта ва Марказий 
Осиё, Жанубий Европа ва Шимолий Африкада биринчилар-
дан бўлиб қўйлардан уй ҳайвони сифатида фойдаланиш-
ган. Буни Ўзбекистондаги Сармишсой, Қозоғистондаги Қи-
зил-Қара, Олтой ўлкасидаги Яланғоч ва бошқа ҳудудлардаги 
қадимги тошларга ўйилган қўйлар тимсолида мисол қилиб 
келтириш мумкин.
Дунёда қўйларнинг 600 га яқин зотлари мавжуд. Осиё 
давлатларида (Россиядан ташқари) кўпроқ дағал жунли 
зотлар кенг тарқалган, Африка қитъасида асосан жунсиз ва 
дағал жунли қўйлар, Европада ярим майин жунли ва дағал 
жунли, Америкада майин жунли ва ярим майин жунли қўй-
лар, Австралия қитъасида майин ва ярим майин жунли қўй-
лар урчитиб, кўпайтирилмоқда.

---

100 китоб тўплами

---

9
Қўйчилик
69–
китоб