26
100 китоб тўплами
Қўзилар учун энг яхши омихта озуқалар – буғдой кепаги,
пахта чигити шроти, сули, арпа; ширали озуқалар – майда-
ланган илдизмевалилар ҳисобланади. Қўзиларни
сифатли
беда пичани билан истаганча озиқлантириш мумкин.
Бу даврда қуйидагиларга эьтибор беринг:
- бўлимда қўзилар учун янги ва узлуксиз озуқа бўлсин;
- бўлимда озуқа охурлари ҳеч қачон бўш қолмасин;
- қўзилар аралаш озуқаларга аста-секин ўргатилсин;
- охурлар сув, ёмғир ва қор каби салбий таъсир этувчи
омиллардан ҳимояланган бўлиши керак;
- нам емлар моғорлаши мумкин, шунинг учун охурлар
тез-тез
текширилиб турилиши керак, агар айниган емлар
бўлса, дарҳол уларни охурдан олиб, жойларни тозалаб қў-
йиш керак.
ЖУН ҚИРҚИМИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ
ВА УНИ ЎТКАЗИШ
Республикамизда дағал жун берувчи (қоракўл, жайдари
ва ҳисор) зотларни икки марта: эрта кўкламда, табиий тул-
лаш бошланиши билан ва кузда, қочириш мавсуми бошла-
ниши олдидан қирқилади.
Яриммайин жун берувчи гўштдор-сержун қўйларни йил-
да бир марта, кўкламда (апрел, май) қирқилади. Жун қирқиш-
га, одатда, илиқ кунлар бошланиб, қўйларнинг жуни “тобига
келган” пайтда – апрелнинг иккинчи ярмида киришилади. Бу
даврда табиий гуллаш бошланиб, қўйларнинг жуни япоғи-
лана бошлайди; япоғи билан терининг бирикканлиги бўша-
шади, бу эса жун қирқимини осонлаштиради. Жун қирқими
27
Қўйчилик
69–
китоб
эртароқ муддатларда ўтказиладиган бўлса, бу ишлар анча
қийинлашади, муддат кечиктирилиб юборилганда эса жуни
қирқилмаган қўйлар иссиқдан қийналади, яхши ўтламай-
ди, ем-хашакни яхши емайди ва ориқлай бошлайди; бошқа
жинсий етуклик ёшидаги қўйлар ҳам иссиқдан қийналади,
туллаш натижасида жунини йўқотади. Жуни олинган қўйлар-
ни
шамоллашдан, ёмғирдан ҳимоя қилиш керак.
Қирқимга тайёргарлик.
Қирқим бошланишидан олдин
қирқиш жойи, қирқиш машинкалари ва қирқиладиган қўй-
лар тайёрланиши керак. Қирқиладиган жойлар тоза бўлиши
шарт, шу билан бирга қирқиладиган ҳудуд соя-салқин жой
бўлса мақсадга мувофиқдир. Агар қирқиш ёпиқ жойда амал-
га ошириладиган бўлса, у етарли даражада ёруғ бўлиши
лозим. Қирқим жойлари текис бўлиши, тупроқ-чанг бўлмас-
лиги керак, иложи бўлса тахта пол ёки резина тўшамадан
фойдаланишни тавсия этамиз.
Қирқимдан олдин машинка парчаларга бўлинади, пи-
чоқлари ўткирланади, электр машинка қисмлари тозалана-
ди ва мойланади, эҳтиёт қисмлари захира қилиб тайёрлаб
қўйилади, тайёрланган электр машина билан қирқиш осон
кечади.
Қирқимга қўйларнинг тайёргарлиги ҳам муҳимдир, агар-
да қўйларда тиканаклар бўлса, кесиб олиб ташланади, қўй-
лар бир кеча оч қолдирилади, оч қолган қўйлар атрофни
ифлослантирмайди.
Қирқим жараёни қўчқорлардан бошланади, кейин сов-
лиқлар ва ундан кейин 1-2 яшар қўйлар қирқилади.
Қирқим пайтида эътибор қаратилиши керак бўлган ма-
салалар:
- қирқим пайтида жунни парча-парча қилиб эмас, балки
бир бутун ҳолича қирқиб олиш мақсадга мувофиқдир;
28
100 китоб тўплами
- терига яқин жойдан қирқиш керак;
- қирқим пайтида терини ва қўй танасининг бошқа жой-
ларини кесишдан сақланиш керак.
Do'stlaringiz bilan baham: