62 Dosya: İstanbul’un Cumhuriyet Dönemi Modern Mimarlık Mirası

PROJE / PROFİL
Yazılarınızda mimarlık pratiğinin ülkede-
ki konumuna ve zorluklara da bazen mizahi 
bir dille değiniyorsunuz.
Yazılarımın büyük kısmı mimarlık ile ilgili. 
Salt Türkiye ile ilgili yazınca ansiklopedi olması 
gerekiyor. Ancak ülkemiz ile ilgili şu konu beni 
çok düşündürüyor: 1950’lerin başında insanla-
rın başlarını sokacak bir mekân edinmesi ama-
cıyla yapılmaya başlanan gecekondular, çaresiz-
lik ve fakirlikten doğmuş bir eylemdir ve bu 
olgu o yıllarda güney Avrupa ülkelerinde de 
vardı. Savaş sonrası, özellikle Türkiye’ye batıda-
ki Müslümanlardan göçler çoğalmış, başlarını 
sokacak yerleri yok ve bu derme çatma yapılar 
ortaya çıkmış. Bugün artık gecekondu bir yaşam 
veya bir yapı şekli değil, bir düşünce şekli, bir 
ruh hali oldu. Yani en lüks, en pahalı yapılarda, 
veya Çanakkale Abidesinin hemen yanında, 
Sinan’ın camilerinin avlu ve çevrelerinde, her 
özel ve kamu yapısında bir gecekondu olgusu 
var artık. Bunu da şaka yollu şöyle açıklayayım: 
Sıkça işverenden mimara, mimardan işverene, 
işveren ve mimardan işçiye kızgın biçimde soru-
lan “Burası gecekondu mu?” sorusunun cevabı, 
üzüntüyle belirtmek gerekir, çoğunlukla “evet” 
olmaktadır. Gecekondu insanların ruhuna bir 
gece gelip konmuyor, üzüntü ile belirteyim, 
planlamaya inanmadığımızdan dolayı ruhumuz-
da yer etmiş bir olgudur gecekondu.