6-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 14-mavzu

84-rasm. Malik Nabiev. "Amir Temur portreti"

• 85-rasm. Malik Nabiev. "Bobur portreti"

• Shundan so'ng O'zbekiston xalq rassomi Malik Nabiyev ana shu fikrlar asosida portretni qayta ishladi va butunlay boshqa siymo — bugungi kunda xalqimizga yaxshi ma'lum bo'lgan sohibqironning mumtoz qiyofasi pay do bo'ldi.
• Aynan shu siymo keyinchalik yurtimizda Amir Temur bobomizga atab barpo etilgan barcha haykallar uchun asos bo'lib xizmat qildi" (I. Karimov. "Yuksak ma'naviyat - yengilmas kuch". 2008-y. 151-152-betlar). Malik Nabiyev ozodlik uchun kurashni aks ettiruvchi "Spitamen qo'zg'aloni", "Jizzah qo'zg'aloni", "Samarqandda hunarmandlar qo'zg'aloni " kabi qator asarlarini ham yaratdi.

• O'zbekiston xalq rassomi Abdulhaq Abdullayev

• A. Abdullayev 1918-yilda Qozog'istonning Turkiston shahrida tug'ilgan. U portret janrida samarali ijod qilib, butun umri davomida inson tashqi qiyofasi va ichki dunyosini o'rganishga, sir-u asrorlarini izlab, mohirona tasvirlashga intilib yashadi. Rangtasvirchi rassom Turkistondagi maktab internatda savod chiqardi. Uning maktabdagi ustozi yosh Abdulhaqdagi rasm chizishga bo'lgan iste'dodni sezib, unga maktabdan so'ng badiiy texnikumga kirib o'qishni tavsiya etdi. 1932-yil yosh talaba o'zining "Hovuz bo'yida" nomli ilk etyudini yaratdi.
• Bu asar Moskvadagi Sharq xalqlari davlat muzeyi tomonidan sotib olindi. A. Abdullayev texnikumda o'qigan davrida "Do'stim portreti", "Ukam" deb nomlangan asarlarini yaratib, san'at olamiga yangi iste'dod kirib kelayotganligini namoyon etdi. 1937-yilda rassomga "Sigir sog'ish" asari uchun Moskvaga sayohat yo'llanmasi berildi. A. Abdullayev o'z esdaliklarida I. Repinning Moskvadagi Tretyakov galereyasida saqlanayotgan portretlari uni rom etganligini to'lqinlanib yozgan.

• Rassom Samarqanddagi rassomchilik texnikumini bitirib, 1938-1941-yillarda Moskva rassomchilik institutida ta'lim oldi. U "Abror Hidoyatovning Otello rolidagi portreti", "Mannon Uyg'ur portreti", "Usta Shirin Murodov portreti", "Oybek portreti"ni ishladi. "Otello" spektaklini tomosha qilgandan so'ng, rassom A. Hidoyatov timsolidagi Otelloning xarakterli qiyofasini yaratdi. Aktyor qiyofasida o'ziga ishonch, iroda, qaynoq ehtiros, shiddat, vajohat ko'rinib turadi.

• Obraz ta'sirini kuchaytirish uchun rassom aktyor qomatini surat tekisligining chegaralanga tarqalgan holda tasvirlagan. Asardagi to'q qizil, jigarrang, och-sarg'ish ranglar Otelloning mhiy holatini ochib berishga xizmat qilgan. Rassomning 1956-1960-yillarda Hindiston, Afrika, Indoneziyaga qilgan sayohati unga ijodiy ko'tarinkilik bag'ishladi. 1957-yil Safar taassurotlari asosida "Indira Gandi", 1964-yil "Hind ayoli", "Jaypurda", "Milliy libos kiygan sinx", "Indoneziya bosh kiyimidagi avtoportret"ni, 1966-yilda "Fransuz tili o'qituvchisi", "Senegallik yigit" kabi portret asarlarini yaratdi.

• A. Abdullayev "Sobir Abdulla", "Buvi va nabira", "Malika" kabi portret asarlarini ishlashda ihq va to'q ranglardan foydalangan.
• 1973-yil yaratgan "Yer farzandi" asarida portret fonida manzaradan foydalangan. 1970-1980-yillarda rassom buyuk shoir Alisher Navoiy portretining bir necha variantlarini chizdi.

•