6-sinf. Botanika 7-dars: gul

Gk₍₅₎ Gt₍₅₎ Ch₅ U₁
20.6. Ituzumdoshlar oilasi

Oila vakillari: Bangidevona, baqlajon, tamakilar, garidorilar, ituzum, kartoshka, mingdevona, oloy xiyoli, pomidor, shaytonkosa

Ituzumdoshlar oilasi yer kurrasining mo‘tadil iqlimli mintaqasida va tropiklarda keng tarqalgan. U 80 turkumga oid 3000 ga yaqin turni o‘z ichiga oladi. O‘zbekistonda ituzumdoshlarga mansub 11 turkumga oid 36 tur o‘simlik o‘sadi.

Ituzumdoshlarning ko‘pchiligi bir yillik va ko‘p yillik o‘tlar, qisman yarim butalar yoki butalardir. Ildizi – o‘qildiz tizimli. Poyasi tik, yonboshlab yoki yotib o‘suvchi, ba’zan shakli o‘zgargan yer osti novdalarini hosil qiladi (masalan, kartoshkada). Barglari oddiy, butun yoki bo‘lingan. Gullari to‘g‘ri, ba’zan biroz qiyshiq, ikki jinsli, yakka-yakka holda barglar qo‘ltig‘ida yoki poya va shoxlar uchidagi gajak to‘pgullarda joylashgan. Kosachasi bir-biri bilan qo‘shilgan 5 ta gulkosachabargdan tashkil topgan. Gultoji yarmigacha yoki uchigacha bir-biri bilan qo‘shilgan 5 ta gultojbargdan tashkil topgan, turlicha rangda. Changchilari 5 ta, gultojbargining qo‘shilishidan hosil bo‘lgan nayga o‘rnashgan. Urug‘chisi bitta.