6-modul. Avtomobilning ekspluatatsion xususiyatlari 1-mavzu. Avtomobilning ekspluatatsion xususiyatlari. Reja

2Tormoz mexanizmini baholovchi mezonlar va tahlili
Tormoz mexanizmning samaradorlik koeffitsienti - bu mexanizm hosil qilgan tormoz momentini shartli tormoz momentiga nisbati bunda:

-tormozlanish momenti;
-yuritma kuchlarining yig’indisi;
r -yuritma kuchi qo’yilgan radius;
Tormoz mexanizmning barqarorligi - bu . Agar grafikdagi bog’lanish to’g’ri chiziq bo’lsa tormoz mexanizmi barqaror.
Tormoz mexanizmning muvozanatlashganligi - bunday tormoz mexanizmi tormozlash vaqtida g’ildirak podshipniklarida qo’shimcha yuklanishlar hosil etmaydi.
Tormoz mexanizmning reversivligi – avtomobil oldinga va orqaga xarakatlanganda tormoz mexanizmi bir xil samara bilan ishlasa tormoz mexanizmi reversiv xisoblanadi.

3-rasm. Diskli tormoz mexanizmining sxemasi
Diskli tormoz mexanizmining taxlili. Diskli tormoz mexanizmlari asosan yengil avtomobillarda ishlatiladi: kichik va o’rta sinfdagi yengil avtomobillarning old g’ildiraklarida (orqa g’ildiraklarda-barabanli tormoz mexanizmi);
Katta sinfdagi yengil avtomobillarning barcha g’ildiraklarida diskli tormoz mexanizmi ishlatiladi.
Diskli tormoz mexanizmining tormoz momenti quyidagicha aniqlanadi:

Tormoz mexanizmining samaradorlik koeffitsienti:

Diskli tormoz mexanizmining boshqa afzalliklari quyidagilar:
-o’lchamlari va inertsiya momenti kichik;
-tormoz yuritmasining uzatish sonini porshenning kam yurishi hisobiga oshirish mumkin;
-tormoz diski va kolodkalar yaxshi sovutiladi, chunki tormoz mexanizmi ochiq va havo yaxshi aylanishi uchun diskda radial kanallar ochiladi;
-barabanli tormoz mexanizmlariga ko’ra ancha yengil;
-tormoz mexanizmi hosil qiladigan tormoz momentiga kolodkalar namlanishining ta’siri kam, chunki solishtirma bosim barabanli tormoz mexanizmiga qaraganda 3...4 marta katta. Bu namlanishni tez bug’lanib qurishiga olib boradi.
Shu bilan birga diskli tormoz mexanizmlari bir qator kamchiliklardan holi emas:
-kolodkalarda solishtirma bosim yuqoriligi sababli ular tez-tez almashtiriladi;
-diskli tormoz mexanizmlari muvazanatlashgan emas, tormozlash paytida g’ildirakning podshipniklariga qo’shimcha kuchlar ta’sir etadi.
-samaradorligi eng kichik tormoz mexanizmi.