6-modul. Avtomobilning ekspluatatsion xususiyatlari 1-mavzu. Avtomobilning ekspluatatsion xususiyatlari. Reja

Osmalardagi yuklanishlar.
Avtomobil osmalarini hisoblash ikki bosqichdan iborat:
1. avtomobilning yurish ravonligi ta’sir etuvchi umumiy jihatlarni hisoblash;
2. osmaning tarkibiy qismi bo’lgan yo’naltiruvchi qismi, elastik va so’ndiruvchi qismlarni hisoblash.
Nomustaqil osma.Yuklanish g’ildirakka ta’sir etayotgan reaktsiya Rz ga va ressoralanmagan massa Cн.м.ga bog’liq:

Elastik elementning ezilishi g’ildirakning kuzovga nisbatan siljishiga teng f_p=f_k
Mustaqil osma. Osmaning sxemasiga qarab, elastik elementga ta’sir etayotgan yuklanish o’zgaradi.
Bir richagli osmada elastik elementga ta’sir etayotgan yuklanish:

bu yerda:
elastik elementning ezilishi:
Ikki richagli osmada elastik elementga ta’sir etayotgan yuklanish:

Torsionli ikki richagli osmada elastik elementga ta’sir etayotgan yuklanish torsionning burovchi momenti orqali topiladi:

Elastik elementlardagi yuklanishlar
Varaqli ressora. Varaqli ressoralarda asosiy aniqlanuvchi parametrlar bo’lib egilishdagi kuchlanish σ_и , ressoraning ezilishi f_p va bikrligi c_p hisoblanadi.
Simmetrik yarimelliptik ko’pvaraqli ressora uchun:

bu yerda: L-ressoraning uzunligi;
n-varaqlar soni;
b-varaqning eni;
h- varaqning qalinligi;
δ-ezilish koeffitsienti (δ=1,25-1,4)
Ressoralar 55 GS, 50S2, 60S2 kabi po’latlardan tayyorlanadi, ular uchun
maksimal ezilishdagi ruxsat etilgan egilishdagi kuchlanish δ=1000...800МПаи..
Prujina. Prujinaning kuchi va ezilishi o’zaro bog’liq:

bu erda: f_np -prujinaning ezilishi;
G- siljish moduli, po’lat uchun G=8-9*10⁴MPa;
d_п-prujina simining diametri; .
n_вп-ishchi chulg’amlar soni [to’liq chulg’amlar soni

Dв-chulg’amning o’rtacha diametri. .
Osmaning samaradorligi prujinaning bikrligiga bog’liq:

Prujinaning kuchlanishi: