6-мавзуУслубий кўрсатмалар ва намунавий мисолларни ечиш

5-мисол. Республика бўйича жорий йилнинг I-ярим йиллигида ташкил этилган 509,4 мингта янги иш ўринларидан 350,1 мингтаси қишлоқ жойларга тўғри келади.
Қишлоқ жойларга тўғри келган иш ўринларининг умумий тўпламдаги ҳиссасини аниқланг.
Ечиш.
Қишлоқда яратилган иш ўринлари хиссаси қуйидагича топилади:

Демак, қишлоқ жойларда яратилган иш ўринларининг умумий тўпламдаги ҳиссаси 68,7 фоизни ташкил этади.

5. Координация нисбий миқдорлари тўплам бўлакларини бир-бирига бўлган нисбатини ифодалайди.

6-мисол. Республика аҳолиси йил бошида 27072,2 минг кишини ташкил этган бўлиб, ундан меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳоли 16101,9 минг киши, меҳнатга лаёқатли ёшгача бўлган аҳоли 9025,4 минг киши ва меҳнатга лаёқатли ёшдан катта аҳоли 1944,9 минг кишини ташкил этган.
Меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳолининг юкланиш коэффициентини ҳисобланг.
Ечиш.
(меҳнатга лаёқатли ёшдан кичик аҳоли + меҳнатга лаёқатли ёшдан катта аҳоли)/(меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳоли)
Демак, Республика бўйича 100та меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳолига 68та меҳнатга лаёқатли ёшдан кичик ва меҳнатга лаёқатли ёшдан катта аҳоли тўғри келар экан.

6. Интенсивлик нисбий миқдори ҳодиса ва жараёнларнинг тарқалиш зичлигини ифодалайди.

7-мисол. Республика аҳолиси йил бошида 28034,4 минг кишини ташкил этган, ҳудуди эса 447,7 минг км.кв.ташкил этган бўлса, республика аҳолисининг зичлигини ҳисобланг.
Ечиш.
Республика аҳолисининг зичлиги қуйидагича ҳисобланади:

Демак, Республика бўйича 1 км.кв. га 62,6 киши тўғри келади.

7. Таққослаш нисбий миқдорлари битта ҳодисанинг турли объектлар (ҳудудлар) бўйича бир хил даврдаги қиёсий характеристикасини ифодалайди.

8-мисол. Жорий йилда “А” вилоят саноат маҳсулоти 2170,7 млрд.сўмни, “Б” вилоят саноат маҳсулоти 3155,8 млрд. сўмни ташкил этган бўлса, таққослаш нисбий миқдорини аниқланг.
Ечиш.
Таққослаш нисбий миқдори тенг:

Демак жорий йилда “А” вилоят саноат маҳсулоти “Б” вилоят саноат маҳсулотига нисбатан 1,454 марта ёки 45,4% га кўп ишлаб чиқарилган.