6. Mavzu. Yo‘l va ko‘chaning qatnov qismi, tratuar kengligi va tramvay yo‘llari. Reja

6. Mavzu. Yo‘l va ko‘chaning qatnov qismi, tratuar kengligi va tramvay yo‘llari.
Reja.

1. 
   Shahar ko‘chalari va yo‘llarni loyihalash normalari va texnik sharoitlar.
   

Piyodalar yo‘lkalari (trotuarlar). Piyoda yo‘llarining o‘lchamlari piyodalar oqimining jadalligiga qarab aniqlanadi. Piyodalar yo‘lida bitta yo‘lakning o‘tkazish qobiliyati 600÷1000 piyoda/soat. Bitta yo‘lakning eni esa 0,75 mqabul qilingan.
Shaharsozlik me’yorlariga ko‘ra piyodalar yo‘llarining eni quyidagicha bo‘ladi:
-shahar ahamiyatidagi magistral ko‘chalarda 4,5÷7,5m;
-tuman ahamiyatidagi magistral ko‘chalarda 3,0m;
-mahalliy ko‘chalarda 2,25m;
-ichki yo‘laklarda va sanoat zonalaridagi yo‘llarda 1,5m.
Agarda trotuarlarda tashqi yoritish chiroqlari, trolleybus ustunlari quyiladigan bo‘lsa, mos ravishda uning kengligi 0,5-1,2 m gacha kengaytiriladi.
Ba’zi zaruriy hollarda piyodalar yo‘lining eni kengaytirilishi mumkin. Bu esa ko‘kalamzor himoya polosalari hisobiga amalga oshiriladi.
Piyodalar yo‘llari hisobidan turli kiosklar, dukon va boshqa turdagi inshootlar qurilishi ta’qiqlanadi.
Piyodalar yo‘llari qoplamasi mustahkam va tekis bo‘lishi, lekin sirpanchiq bo‘lmasligi lozim. Ko‘cha-yo‘l tarmog‘i qoplamasidan farqli o‘larok, piyodalar yo‘llari qoplamasiga ketadigan harajat ancha kamdir.
Piyodalar yo‘llarida maksimal bo‘ylama qiyalik 6%ni tashkil etadi.
Piyodalar oqimi kattaligi ko‘chada qanday ob’ektlar qurilganligiga ham bog‘likdir. Masalan, ommaviy qatnov ob’ektlari oldida 7,5m (maksimal kenglik) ni tashkil etsa, vitrinalar yonida unga yana 1 metrqushiladi.
Trotuarlar ko‘chaning qatnov qismidan 15 sm balandlikda loyihalanib, chegaralovchi toshlar bilan ajratilib, qatnov qismi tomonga 1,0-1,5% nishablikda quriladi.
Harakatlanuvchi trotuarlar. Metropoliten stansiyalarida, temiryo‘l vokzallarida, ko‘rgazmalar zallarida, muzeylarda, savdo markazlarida va h.k. joylarda qullaniladi (1.3-rasm).Harakatlanuvchi trotuarlar tezligi 2,5-4 km/s. (eskalatorlardan eniga katta, qiyaligi kam 10-15⁰).