6-mavzu yengil avtomobil-taksilar ishini tashkil etish

bu erda: -haq to‘lanuvchi masofa,km;
-kunlik umumiy masofa, km.


5.Tashilgan yo‘lovchilar hajmi
Yengil avtomobil taksilarda tashish hajmi Shaharning rivojlanish darajasiga, joylashish hududiga, aholi soniga va aholiningtransportda harakatlanuvchanligiga bog‘liq bo‘ladi.
Yengil avtomobil-taksilarga bo‘lgan talabni o‘rganish va tak­silarda bajarilishi mumkin bo‘lgan tashish hajmini aniqlash uchun o‘tkazilgan so‘rovnoma ma’lumotlari o‘rganib chiqilib tahlil qilinadi.
Shahar va Shahar atrofida ishlaydigan taksilardagi tashishlar hisob-kitoblari alohida yuritiladi.
Bir avtomobil-taksida tashilgan yo‘lovchilar soni:
yo‘lovchi;
bu erda: q_a - taksining me’yoriy yo‘lovchi sig‘imi, yo‘lovchi;
g_st-taksining yo‘lovchi sig‘imidan foydalanish koeffitsienti.
Avtomobil-taksiningbir yilda tashigan yo‘lovchilar soni:
Q_yil= Q_kun ∙ K_k ∙ a_ich ;yo‘lovchi;
bu erda: K_k - yillik kalendar kunlar soni;
a_ich-ishga chiqish koeffitsienti.


4. Yo‘nalishli taksilarda yo‘lovchilar tashishni tashkil etish
Yo‘lovchi tashuvchi avtokorxonalar davlat tasarrufida bo‘lgan davrlarda yo‘nalishli taksilar asosan yo‘lovchilar oqimi kichik bo‘lgan yo‘nalishlarda avtobuslardan foydalanish samarasiz bo‘lgani uchun qo‘llanilar va ularda tashilgan yo‘lovchilar miqdori 1% ni ham tashkil etmas edi.
U paytlarda yo‘nalishni taksilarda yo‘lovchilarni tashish asosan Shahar va Shahar atrofi yo‘nalishlarida tashkil qilinib, bugungi kunda yo‘nalishli taksilardan Shaharlararo va xalqaro yo‘nalishlarda ham keng foydalanilayapti.
Bugungi kunda bozor iqtisodiyoti sharoitida xususiy yo‘lovchi tashuvchilar soninng ortib ketishi shunga olib keldiki, yo‘nalishli taksilar yo‘lovchilar oqimi katta bo‘lgan yo‘nalishlarda ham keng qo‘llanilib, avtobuslarni siqib chiqarayapti.
Yo‘nalishli taksilarning avtobuslarni siqib chiqarishi ularni o‘ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqayapti.
Katta tezlik, yuqori darajadagi shinamlik, yo‘lovchilarning talabi bo‘yicha istalgan joyda to‘xtay olishi aholi o‘rtasida yo‘nalishli taksilarga bo‘lgan talabningoshishiga olib keldi. Yana shuni eslatib o‘tish joizki,bugungi kunda RAF, FORD, Mersades-Bens kabi mo‘‘jaz avtobuslar bilan birqatorda, “Otoyol” va “ISUZU” rusumli avtobuslar ham yo‘nalishli taksi sifatida qo‘llanilayapti. Bu avtobuslarda yo‘l haqini boshqa avtobuslarga nisbatan deyarli kamfarq qilishi ularga bo‘lgan talabni yanada oshirayapti.
Yo‘nalishli taksilar harakatini tashkil qilish uchun yo‘lovchilar oqimini o‘rganish, yo‘nalishni tanlash, harakat intervalini aniqlash, kerakli bo‘lgan ish tartibini belgilash, harakat tezligini me’yorlash va harakat jadvalini tuzish kerak bo‘ladi.
Buning uchun tender e’lon qilinganidan keyin, har bir tenderda ishtirok etmoqchi bo‘lgan tashuvchi berilgan boshlang‘ich ma’lumotlar asosida kerakli avtomobillar sonini, tig‘iz vaqtlardagi harakat intervalini aniqlaydi va ular asosida harakat jadvalini ishlab chiqadi. So‘ngra bu ma’lumotlar tender xujjatlari paketiga solinib tender komissiyasiga havola etiladi.
Yo‘nalishli taksilar sonini aniqlashda avtobuslar sonini aniqlashda foydalanilgan formulalardan foydalaniladi. Kelgusida zarur bo‘ladigan taksilar soni esa marketing tadqiqotlari natijasida aniqlanishi mumkin.
Nazorat savollari

1. 
   Yengil avtomobil taksilarda tashish turlari.
   
2. 
   Yo‘lovchilar oqimining marketing tadqiqotlarini usullari.
   
3. 
   Taksilarni to’xtash joylari.
   
4. 
   Avtomobilning ishga chiqish koeffitsienti
   
5. 
   Tashilgan yo‘lovchilar hajmi
   
6. 
   Yo‘nalishli taksilarda yo‘lovchilar tashishni tashkil etish