6-mavzu. Standartlashtirish bo‘yicha Davlat nazorati va unga oid m’yoriy hujjatlar, Reja: Standartlashtirish bo‘yicha Davlat nazorati va tеkshiruvining maqsad va vazifalari

 
 
 
18.1-rasm
 
- 
13
razryadli EAN 
k
о
di. 
13 -razryadli kodning 
- D
а
vlat kodi
- 
Махsulotning kodi; 
-Nazorat soni.
18.2-rasm.
 8-
razryadli EAN 
kodi 

---

EAN 
ascosiasi turli davlatlar uchun kodlar ishlab chikkan bo’lib, ushbu kodlardan 
foydalanish uchun markazlashgan tarzda lisenziyalar tavsiya etadi. 
Masalan, Fransiya uchun davlat kodi sifatida 30-37, Italiya uchun 80-87 
oraliklari tavsiya etilgan. Ba’zi davlatlarning kodlari uch xonali sondan iborat. 
Masalan, Gresiya - 520, Rossiya - 460, Braziliya - 789. 
Maxsulot kodi tayyorlovchi tomonidan tuziladi va u xam bitta raqamdan 
iborat bo’ladi. Bu kodning rasshifrovkasi standart emas, u maxsulotga taalukli 
bo’lgan va shu maxsulotning kayd etish tartib raqamini ifodalashi xam mumkin.
Tovarning shtrix kodi o’ziga xos ma’lumot manbai bo’lib, undan tovarning qaysi 
davlatda tayyorlanganligi, qaysi korxona ishlab chiqarganligi va tovar haqidagi 
boshqa ma’lumotlarni aniqlab olish mumkin. 13 ta raqamdan iborat 8710335230431
shtrix kodning birinchi ikki raqami – tovarning Niderlandiyada tayyorlanganligini, 
keyingi 5 ta raqam 10335 – tovar ishlab chiqarilgan firmaning bu mamlakatda 
ro’yxatga olingan nomerini anglatadi. Keyingi 5 ta raqam 23043 – tovarning 
xususiyatlari haqida ma’lumot beradi. Oxirgi raqam 1 esa tovar kodining nazorat 
raqamidan iborat. Tovarning kodi yordamida uning qalbaki yoki haqiqiy ekanligi 
quyidagi sodda arifmetik hisob kitoblar yordamida bilib olish mumkin. Buni 
yuqoridagi tovar kodi misolida ko’rsatamiz. 
1)chapdan o’ngga tomon juft o’rinda turgan raqamlar qo’shib chiqiladi: 
7+0+3+2+0+3= 15; 
2)chiqqan natija 3 ga ko’paytiriladi: 15 x 3 = 45 
3)toq o’rinda turgan oxirgi nazorat raqamida tashqari raqamlar qo’shib chiqiladi:
8+1+3+5+3+4=24; 
4) 2-natija bilan 3-natija qo’shiladi: 45+ 24= 69 
5)chiqqan sonning oxirgi raqami 10 dan ayriladi: 
10-9 =1 
6) oxirgi natija tovar kodining nazorat raqami bilan bir xil bo’lsa, tovar –haqiqiy, 
aks holda –qalbaki bo’ladi.