6 мавзу мутахассисликка

250 млн. йилда 
бир марта айланади. Орбитадаги чизиқли тезлиги 
267 
км/с.
Қуёшда узлуксиз равишда термоядро реакциялари давом этиб туради, унинг 
марказидаги ҳарорат 15 000 000 К даража, босим эса юз миллиард атмосферадан ҳам 
баланд (бир атмосфера босим 100 000 Н/м
2 
). Бундай ҳарорат ва босимни тасаввур 
этиш жуда қийин. Ҳозирги замон фани ва техникаси сунъий равишда бундай шароит 
ҳосил қилишга қодир эмас. 

---

Қуёшнинг нурланиш қуввати 3,8 х 10 
20 
МВт, Ерга бу қувватнинг икки 
миллиарддан бир улуши етиб келади, бу тахминан 1,9 х10 
11
МВт бўлади. Бошқача 
қилиб айтганда
Ер юзининг ҳар бир квадрат метрига 1000 Вт Қуёшнинг нурланиш 
қуввати мос келади
. 
Албатта, бу жуда катта энергия, муҳандислик тизимларининг вазифаси ана шу 
энергиядан фойдаланишдир. Муҳандислик иши, табиий ва техник фанлар одатда аниқ 
ўлчовлар билан иш кўради. Энергия тушунчаси ҳақида ҳам аниқ ўлчовлар билан 
гапирилгандагина у амалий ва ҳаётий аҳамиятга эга бўлади. Физика фанидан
маълумки энергиянинг ўлчов бирлиги Жоул (Ж).

---

Башорат натижалари бўйича, 2030 йилгача бўлган даврда Республикада 
электр энергиясига бўлган талабнинг йиллик ўсиши 6-7 фоизга тенг бўлади. 
2030 йилга келиб республика истеъмоли 120,8 млрд. кВт·соат (2018 йилга 
нисбатан 1,9 баравар кўп) бўлиши башорат қилинмоқда (1.1-расм). Шу 
билан бирга аҳолининг электр энергиясига бўлган талаби – 21,9 млрд. 
кВт·соат, иқтисодий секторнинг электр энергиясига бўлган талаби – 85,0 
млрд. кВт·соат бўлиши кутилмоқда.
1-расм. 2030 йилгача электр 
энергияси ишлаб чиқариш ва 
истеъмол қилишнинг прогноз 
динамикаси, млрд. кВт·соат. 
2030-йилга келиб аҳоли жон бошига 
электр энергияси истеъмоли йилига 
2,665 кВт·соатгача ошиши ва 2018-
йилдаги 1,903 кВт·соатга нисбатан 
71,4% га ошиши кутилмоқда 

---