6 mavzu: Iqtisodiy islohotlar, xususiy mulkchilikning shakllanishi. O‘zbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanishi

2. Bozor infratuzilmasining shakllantirilishi.
Bozor iqtisodiyotiga 
bosqichma – bosqich о‗tish bozorning kо‗p bо‗g‗inli infratuzilmasini yaratishni 
talab qiladi. Chunki muayyan infratuzilmaga ega bо‗lmasdan bozor mexanizmlari 

---

4 
tо‗liq ishlay olmaydi. О‗tish davrida bozor infratuzilmasi shakllantirish va 
kengaytirish borasida kо‗plab amaliy tadbirlar amalga oshirildi. 
Bozor infratuzilmasi deganda bozor munosabatlarini shaklantirish va ularni 
samarali yuritishga xizmat qiluvchi muassasa, tashkilot va korxonalar majmuasi 
tushuniladi.
Islohotlar davrida respublikamizda bozor munosabatlarini shakllantirish va 
rivojlantirishga xizmat qiluvchi infratuzilmaning asosiy bо‗g‗inlari — turli 
muassasalar, tashkilotlar va korxonalar majmuasi vujudga keldi. Avvalombor, 
ishlab chiqarishga xizmat qiluvchi
— transport, aloqa, suv va energetika 
ta‘minoti, yо‗l va ombor xо‗jaligi tuzilmalari yaratildi.
Tovar va xomashyo bozorida xizmat qiluvchi
— tovarlar va xomashyo 
birjalari, biznes inkubator, auditorlik va konsalting firmalari, kо‗plab savdo uylari, 
auksionlar, tijoratchilik idoralari, reklama firmalari, savdo – sotiq va ularni nazorat 
qiluvchi davlat muassasalari tashkil etildi. Bu sohadagi dastlabki qadam — 
mahsulot yetkazib berishga majburiy davlat buyurtmasining tugatilishi bо‗ldi. 
Davlat buyurtmasi tugatilgach, tovar resurslarini markazlashgan tartibda 
taqsimlashga mutasaddi ta‘minot tashkilotlari ham tugatildi. Ularning о‗rniga to-
varlar bozorini shakllantiruvchi birjalar tizimi tashkil etildi. О‗zbekistonda 1991 
yilning avgustidan «О‗zbekiston» respublika universal agrosanoat birjasi, 
«О‗zulgurjibirjasavdo» — О‗zbekistonda ulgurji va birja savdosi bо‗yicha 
Respublika davlat – aksiyadorlik uyushmasi (1994 yil mart), «Toshkent» 
Respublika tovar – xom ashyo birjasi (1994 yil 8 aprel) va boshqa birjalar faoliyat 
kо‗rsatmoqda. 1992 yil 12 avgustda О‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 
«Birjalar va birja faoliyati tо‗g‗risida» qaror qabul qildi.
Bozor munosabatlarini rivojlantirishda