6-mavzu: Ilmiy uslub. Sohaviy terminlarning leksik xususiyatlari



Download 112,62 Kb.
bet15/16
Sana29.05.2022
Hajmi112,62 Kb.
#615412
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
Хафиза6.7.8......

Maqollar Javob

  1. Dilni dilga ... yaqinlashtiradi.

  2. Intizomli lashkar ...mas.

  3. Sarishtali uy - ... uy.

4 kurashga tOʻymas.

  1. ... topsa boʻlib yer, topsa bosib yer.

  2. Rejali ish – hamisha ....

  3. Shoshganda ... topilmas.

  4. ... yaltiroqning ... qaltiroq.

  5. Qoqilsang ...dan Oʻpkalama.

  6. ... bilan egizak.

Ilmiy uslubning morfologik xususiyatlari:

  1. Grammatika darajasida, soʻzning muayyan shakllari va soʻz kombinatsiyalarini va jumlalarni barpo qilish bilan ilmiy matnning mavhumligi yaratilgan: bu ... va hokazolar.

  2. Ilmiy matn kontekstidagi fe'llar abadiy, umumlashtirilgan ma'noga ega. Va asosan hozirgi va oʻtmishdagi shakllar qoʻllaniladi. Ularning almashinuvi ‘tasviriylik’ yoki rivoyatning dinamikasi emas, aksincha, ular tasvirlangan hodisaning muntazamligini koʻrsatadi: muallif ta'kidlaydi, ...; Muammolarni yechish va boshqalar, bu maqsadga erishishga yordam beradi .

  3. Kam boʻlmagan turlarning fe'llari (taxminan 80%) ham ilmiy matnni umumlashtirilgan ma'noga ega. Mukammal turdagi fe'llar barqaror aylanalarda qoʻllaniladi: Oʻylab koʻring ...; Biz misollar , va boshqalar. Bundan tashqari, zarurat yoki majburiyatning soya bilan noan'anaviy shaxsiy va nomaqbul shakllari qoʻllaniladi: xususiyatlar ...; Buni bilishingiz kerak ...; Yodingizda boʻlmang ...

  4. Passiv ma'noda qaytariladigan fe'llar ishlatiladi: uni isbotlash kerak

...; Batafsil tavsiflangan ...; Bunday fe'llarning shakllari jarayonning ta'rifini, tuzilishini, mexanizmini ta'kidlashga imkon beradi. Qisqa passiv ishtirokchilar uchun xuddi shunday ma'no: u chegara beriladi ...; Normni tushunish mumkin va hokazo.

  1. Ilmiy ma'ruza ham qisqa sifatlardan foydalanadi, masalan: munosabat xarakterlidir .

  2. Ilmiy nutqning odatiy belgisi - men oʻrniga ishlatiladigan maqomdir . Bu usul mualliflikning soddaligi, obyektivligi, umumiyligi kabi xususiyatlarni shakllantiradi: Oʻrganish davomida biz xulosaga keldik ... (Oʻrniga men xulosaga keldim ...).

Til xususiyatlari: sintaksisi
Sintaksis nuqtayi nazaridan ilmiy uslubning til xususiyatlari, nutqning olimning oʻziga xos fikrlashiga bog'liqligini koʻrsatadi: matnlarda ishlatiladigan inshootlar neytral va odatda qoʻllaniladi. Eng tipik - matnning hajmi axborot va
semantik mazmunini oshirganda, sintaktik siqishni usuli. Bu soʻz kombinatsiyasining maxsus jumlalari va jumlalar yordamida amalga oshiriladi.
Ilmiy uslubning sintaktik xususiyatlari:

  1. ‘Tegishli atamalardagi noun + ism’ atamasi ishlatiladigan iboralardan foydalanish: metabolizm, valyuta likvidligi, sökme qurilmasi va boshqalar.

  2. Sifat nomi bilan ifodalangan atamalar atamaning ma'nosida ishlatiladi: shartsiz refleks, qattiq belgi, tarixiy qazish va hk.

  3. Ilmiy uslublar uchun (ta'riflar, asoslar, xulosalar) ismga ega kompozit nominal predikat xarakterli boʻlib, odatda fe'l-ligament bilan ifodalanadi: hislar - asosiy bilim jarayonidir ...; Tilning me'yoriy amalga oshirilishidan chetga chiqish bola nutqining eng yorqin xususiyatlaridan biridir. Boshqa umumiy ‘predetate formulasi’ - qisqa nomer bilan biriktirilgan nominal predikatdir: uni ishlatish mumkin.

  4. Vaziyatlar roli uchun zarflar tergov qilinayotgan hodisaning sifatini yoki xususiyatini tavsiflashga xizmat qiladi: sezilarli, qiziqarli, ishonchli, yangi usulda; Bu va boshqa voqealar tarixiy adabiyotlarda yaxshi tasvirlangan.

  5. Soʻzlarning sintaktik tuzilmalari kontseptual tarkibni ifodalaydi, shuning uchun yozuvchi olimning standarti - bu soʻzning turiga toʻliq jumlalar jumlasiga kiradi, uning qismlari oʻrtasida ittifoqchilik aloqasi, uslubiy jihatdan neytrallik va soʻzning normativ tartibi bilan neytral boʻladi: Zoopsixologlar uzoq, qat'iy va muvaffaqiyatsiz oʻqitishga urinishgan eng rivojlangan antropoid (shimpanziya) ovoz tili. Murakkab jumlalar orasida bitta subordinate tuzilmalar ustunlik qiladi: aql va til orasida oʻrtasida nutqning funksional asoslari deb ataladigan oraliq asosiy kommunikativ tizim mavjud.

  6. Soʻraladigan jumlalarning ahamiyati - taqdim etilgan materiallarga diqqat etish, taxminlar va farazlarni ifodalashdir. Balki, maymunning jest nutqi boʻlishi mumkinmi?

  7. Axborotni ataylab, bilvosita oʻzboshimchalik bilan taqdim qilish uchun turli xil boʻlmagan shaxslarning takliflari keng Qoʻllaniladi: adolatli janrlarning maqomi doʻstona muloqotni oʻz ichiga oladi (ruhlar haqida suhbatlashish va boshqalar). Shunday qilib, umumlashtirilgan ilmiy jamoa nomidan soʻzga chiqqan obyektiv tadqiqotchi boʻlish istagi .

  8. Hodisalar orasidagi sabab-ta'sir munosabatlarini rasmiylashtirish uchun sohaviy nutq birlashgan va boʻysunuvchi birlashma munosabatlari bilan murakkab jumlalarni qoʻllaydi. Koʻpincha murakkab uyushmalar va ittifoqdosh soʻzlar mavjud: shunga qaramay, boshqalar keng tarqalgan boʻlsa-da, subordinatsiyalangan tushuntirish, aniqlik, sabablar, shartlar, vaqt, ta'sir.

Download 112,62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish