6-mavzu: ilk o’spirinlik yosh davrida psixik rivojlanish xususiyatlari

4.Ijtimoiy va ahloqiy me’yorlarning shakllanishi.

To’rtinchi savolning bayoni:

O’spirinlik yoshida boshdan kechiriladigan his-tuyg’ularning boyligi, xilma-xilligi bilan, hayotning turli tomonlariga emotsional munosabatda bo’lishi bilan ajralib turadi.

Axloqiy va ijtimoiy, siyosiy xislarning rivojlanishi ayniqsa harakterlidir. O’spirinlarda ahloqiy dunyoqarash bilan bir qatorda ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy, ilmiy, madaniy, diniy va boshqa sohalar bo’yicha ma’lum bir qarashlar vujudga keladi. Juda ko’p yillardan beri o’spirinlarni yaxshilik va yomonlik, haqiqat va noqonuniylik, ahloqiylik va ahloqsizlik masalalari tashvishlantirib keladi. Xozirgi davr o’spirinlari har bir narsaga ishonuvchan yoki salbiy munosabatlarga xos bo’lmay, balki hayotga real, aqliy, amaliy qaraydigan, ko’proq erkin va mustaqil bo’lishga intiluvchi yoshlaridir.

O’spirinlar ongli ravishda egallangan ahloq normalari asosida o’z hatti-harakatlarini yo’lga solishga intiladilar. Bu esa, avvalo o’spirinning o’zini anglashining o’sishida namoyon bo’ladi. O’zini anglash murakkab psixologik struktura bo’lib, quyidagilarni o’z ichiga oladi:

1.Bolada tashqi olamdagi predmet ta’siridan paydo bo’lgan sezgilari o’z tanasi bilan farq kila boshlaganda vujudga keladi;

2. ikkinchidan, o’zining shaxsiy "Men" ligini aktiv faoliyati asosida anglashi;

3. uchinchidan, o’zining psixik xususiyati va hislatlarini anglashi;

4. to’rtinchidan, ijtimoiy, ahloqiy o’z-o’ziga baho berishning ma’lum sistemasini anglashi.