6 –мавзу. Ижтимоий сохадаги ислоҳатларни чуқурлаштириш Режа

6 –мавзу. Ижтимоий сохадаги ислоҳатларни чуқурлаштириш


Режа:
6.1.Ахоли бандлиги ва реал даромадлар
6.2.Аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш.
6.3. “Обод қишлоқ” , “Обод маҳалла” давлат дастури.
6.4.Ёшлар келажагимиз давлат дастури .


Таянч сўзлар : Аҳоли бандлиги , “Истеъмол саватчаси” , “Обод қишлоқ” “Обод маҳалла” , Ижтимоий ҳимоя , реал даромад , Ижтимоий инфратузилма


6.1.Ахоли бандлиги ва реал даромадлар
Ривожланган бозор иктисодиёти шароитидаги моддий ва мулкий узгаришларнинг юз бериши ишлаб чикаришга форовонликни оширишдек аник сотсиал йуналиш беради. Бу йуналиш икки йул билан таъминланади:
Мулк сохибларининг иқтисодий фаоллиги орқали .
Давлат даромадларни кайта таксимлаб, ўзига туклар даромадининг бир кисмини олиб ахолининг ночор табакасига беради.
Бозор иктисодиёти ривожланган жамиятда нуфузли иқтисодий фаолият конуни келиб чикади. Бу конунга кура иқтисодий фаоллик негизида пул топиб, бой булиш эмас, балки жамиятда нуфузли, обру-еътиборли бу.
Аҳоли даромадлари даражасини тахлил қилишданомниал, ихтиёрдаги ва реал даромад тушунчаларидан фойдаланилади.
Номинал даромад:Аҳолининг маълум вақт оралиғида барча нул шаюхида олиш мумкин бўлган даромадлари миқдори.
Ихтиёридаги даромад:Номинал даромаддан соликлар ва бошқа мажбурий тўловлар чиқариб ташлангандан кейин қолган қисми.
Реал даромад – номинал даромаднинг сотиб олиш лаёкати ёки унга харид қилиш мумкин бўлган товарлар ва хизматлар микдори.
нуфузи билан ном чикариш ва шу йусинда ижтимоий ҳаётда уз урнини топишга интилиши мақсади ётади.
Ахолининг номинал пул даромадлари турли манбалар хисобига шаклланади:
ишлаб чикари омилларига олинадиган даромад
давлат ёрдам дастурлари бўйича тулов ва имтиёзлар шаклидаги пул тушумлари.молия – кредит тизими орқали олинадиган пул даромадлари.
Бозор иктисодиёти дармодларнинг хилма – хилли билан ажралиб турди. Улар 3 гурухга булинади:Мехнатдан келган даромад ,Тадбиркорликдан келган даромад, Мулкдан келган даромад
Пенсия – даромаднинг махсус тури булиб, карилик ёки ногиронлик туфайли ишга ярамай колганларга давлат ва фирма ёки давлат ташкилот томонидан туланади.
Карилик пенсияси – ишлаб топилган, лекин берилиши кечиктирилган даромадга киради.
Ногиронлик пенсияси – ишлаб топилган пул булмай, узини узи бока олмайдиган кишиларни моддий таъминлаб туриш учун ажратилган пулдир.
Нафака – даромаднинг махсус тури булиб, ижтимоий ёрдамга мухтожларга, одатда камбагъалларга бир йула ёки муҳим равишда давлат, фирмалар ёки хайрия ташкилотлари берадиган пулдан иборат.
Стипендия – даромад тури булиб, ундан талабалар фойдаланади, амалда бу ёрдам пули булиб, уларнинг келажакда наф келтириши эътиборга олиб берилади. Стипендияни давлат ёки фирмалар тулайди.