6-мавзу. Асосий воситалар ҳисоби

Педагогик вазифалар: асосий воситаларни янги қурилиш, модернизациялаш, реконструкция ва кенгайтириш, бепул олиш ва таъсис бадали сифатида кирим қилишнинг ҳисобда акс эттириш тартибларини очиб бериш.

Ўқув фаолияти натижалари: Талабалар асосий воситаларни янги қурилиш, модернизациялаш, реконструкция ва кенгайтириш, бепул олиш ва таъсис бадали сифатида кирим қилишнинг ҳисобда акс эттириш тартибларини билиб оладилар.

Ўқитиш воситалари: видеопроектор, электрон доска, ёзув доскаси.

Ўқитиш усуллари: Тушунтириш, ақлий ҳужум.

Ўқитиш шакллари: Коллектив иш

Ўқитиш шароити: Техник воситалар билан таъминланган аудитория.

Мониторинг ва баҳолаш: Оғзаки, тест савол-жавоблари.

1. 
   АСОСИЙ ВОСИТАЛАРНИ КАПИТАЛ ИНВЕСТИЦИЯЛАР
   

ЭВАЗИГА КЎПАЙИШИНИНГ ҲИСОБИ²

Асосий воситалар уларни турли манбалардан ва йўллар билан кирим қилиниши эвазига кўпайиши мумкин. Чунончи, янги капитал инвестицияларни киритиш, асосий воситаларни бепул келиб тушиши, таъсис бадали сифатида кирим қилиниши кўпайиши, шунингдек уларнинг бошланғич қиймати қайта баҳолаш ҳисобидан ошиши мумкин.

Капитал инвестициялар – бу янги объектларни қуришга, эски объектларни кенгайтириш, реконструкция ва модернизация қилишга, шунингдек янги асосий воситаларни сотиб олишга сарфланган маблағлар мажмуаси. Ўзбек тили луғатида бу сўзнинг «капитал қўйилмалар» номли синоними ҳам мавжуд.
Халқаро стандартларда ва Ўзбекистон Республикасининг миллий стандартларида (5-сон БҲМС) бу характердаги харажатлар асосий воситаларнинг бошланғич қийматини кўпайтирадиган харажатлар деб тан олинади.
Капитал инвестициялар характерига кўра ички инвестиция ҳисобланади, улар бевосита корхонанинг қудратини оширишга йўналтирилган маблағлардир.
Капитал инвестициялар икки усулда амалга оширилиши мумкин: пудрат усулида ва хўжалик усулида.