6-mavzu. Adabiy tur va janrlar. Epik tur va uning janrlari. Reja

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar.

1. 
   Nima uchun lirik qahramonni «noplastik obraz» deb aytiladi? Lirik qahramon va shoir munosabatini qanday tushunasiz? «Avtopsixologik lirika» va «ijroviy lirika» atamalariga izoh bering.
   
2. 
   «She’riy asar» va «lirik asar» atamalariga izoh bering. Bu atamalar sinonim sifatida ishlatilishi mumkinmi? Nega?
   
3. 
   Lirik asarlarni janrlarga ajratishdagi asosiy tamoyillar qaysilar? Mumtoz she’riyatimizda janrlarga ajratishda ularning qaysisiga ko‘proq tayanilgan? «Turg‘un she’riy shakllar» atamasini tushuntirib bering. Bu xil she’riy shakllarning yetakchiligi faqat o‘zbek mumtoz adabiyotigagina xosmi?
   
4. 
   Hozirgi o‘zbek she’riyatida qo‘llanilayotgan lirik janrlarni tasniflang. Ularning barini ham birdek faol hisoblash mumkinmi? Nima uchun?
   
5. 
   «Meditativ lirika», «intellektual lirika», «voqeaband lirika», «tavsifiy lirika», atamalariga izoh bering. Hozirgi o‘zbek she’riyatidan ularning har biriga misol topib, daftaringizga ko‘chiring.
   

Mavzu yuzasidan berilgan ayrim so‘zlar uchun izohli lug‘at:
(Glossariy)

1. 
   Turoq – barmoq vaznidagi she’r misralaridagi ritmik bo‘laklar.
   
2. 
   Fard – mumtoz she’riyatning eng kichik janri bulib, yolgiz bir baytdangina iborat mustakil she’r.
   
3. 
   Faxriya – shoirning uz ijodidan faxrlanib aytgan suzlari. U gazallarda bir baytdan, katta xajmli asarlarda esa bir necha misralardan iborat buladi.
   
4. 
   Chiston – yozma adabiyotda kullanilib, topishmokning bir kurinishi.
   
5. 
   She’r tuzilishi – uning asosini xijo tashkil kiladi.
   
6. 
   Qit’a – hajmi uncha katta bo‘lmasdan, kamida 2 baytli mumtoz adabiyot janri. Qit’ada juft misralar qofiyalanib, toq misralar ochiq qoladi.
   

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

1. 
   Boboev T. Adabiyotshunoslikka kirish – T.: Oʼzbekiston, 2002.
   
2. 
   Toʼychiev U. Oʼzbek adabiyotida badiiylik – T.: Yangi asr avlodi. 2011.
   
3. 
   Quronov D. Adabiyotshunoslik lugʼati – T.: Akademnashr, 2013.
   
4. 
   Quronov D. Adabiyotshunoslik nazariyasi asoslari –T.: Akademnashr, 2017.
   
5. 
   Ulugʼov А. Adabiyotshunoslik nazariyasi –T.: Gʼafur Gʼulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2018.
   
6. 
   Xallieva G. Qiyosiy adabiyotshunoslik – T.: Akademnashr, 2020.
   

DRAMATIK TUR VA UNING JANRLARI

Reja:

1. 
   Dramatik turning o‘ziga xos xususiyatlari.
   
2. 
   Drama va teatr, dramatik asar va uning sahna talqini.
   
3. 
   Dramatik asarlarni janrlarga ajratish printsiplari.
   
4. 
   Dramatik janrlar haqida.