6 Маъруза Yarimo‘tkazgichlar va dielektriklarda kinetik xodisalar. Galvanomagnetik, termoelektrik va termomagnetik samaralar. Xoll samarasi

2–расм. Холл бурчаги ишораси: а)  > 0; б)  < 0.

Бунга мос равишда натижавий электр майдони Eн j га нисбатан соат стрелкаси йўналиши бўйлаб қандайдир  бурчакка оғган бўлади ва бунда  ҳамда Rx манфий бўлади.

Бунга мос равишда натижавий электр майдони Eн j га нисбатан соат стрелкаси йўналиши бўйлаб қандайдир  бурчакка оғган бўлади ва бунда  ҳамда Rx манфий бўлади.

Холл эффекти техникнинг турли-туман соҳаларида қўлланилмоқда. Ундан магнит майдони кучланганлигини ўлчашда, агар магнит майдон кучланганлиги маълум бўлса ток кучи ва унинг қувватини ўлчашда фойдаланиш мумкин. Холл эффекти ёрдамида электр тебранишларини генерациялаш, модуляциялаш ва демодуляциялаш, тебранишларни квадратик детектирлаш, электр сигналларни кучайтириш ва бошқа бир қатор техник масалаларни ечиш мумкин.

Холл бурчаги ва Холл доимийси бевосита магнит майдони бўлгандаги электр ўтказувчанлик тензори  компоненталари орқали ифодаланиши мумкин. Дастлаб фақат бир турдаги заряд ташувчилар бор деб ҳисоблаймиз (натижани кейинчалик икки турдаги зарядлар учун умумлаштириш мумкин). У ҳолда уларнинг дрейф тезлиги ток бўйлаб (1–расм. X ўқи бўйлаб), Лоренц кучи ва Холл майдони XY текислигида ётади ва (4) ифодаларда Ez = 0 бўлади.

xy = - xy , xx = yy (2*)

лигини ҳисобга оламиз. Булардан биринчисига оддий ҳисоблашлар орқали келиш мумкин. Иккинчисига эса ҳеч бир ҳисоблашларсиз келиш мумкин, чунки X ва Y ўқлари B га нисбатан тенг ҳуқуқлидир. (4) ифодада jy = 0 деб (уланмаган (узуқ) а ва b потенциал зондлар) қуйидагига эга бўламиз:

(3*)

(4) ифодаларнинг биринчисидан ва (3*) ифодадан Ex ни йўқотиб қуйидагига эга бўламиз:

Бу формулани (1*) ифода билан солиштириб Холл доимийси учун қуйидагига эга бўламиз: