6-ma’ruza. Shisha, shisha buyumlar va sitallar va asosiy xossalari

Issiq nurlarni yutuvchi oynaning kimyoviy tarkibida temir,
kobalt, nikel oksidi bo‘ladi. Oynaning bu turi davolanish, bolalar
bog‘chalari, gulxona, qishki bog‘ qurilishda ishlatiladi.
Nur qaytaruvchi oyna gulli va xiralashtirilgan turlarga bo‘linib,
xona ichi ko‘rinmasligi uchun deraza va eshik romlariga o‘rnatiladi.
Gulli oyna quyilayotganda maxsus valiklardan foydalaniladi. Xiralashtirilgan oyna esa qum oqimi bilan oddiy oynani qayta ishlab
tayyorlanadi.
Armaturalangan oynani kuydirilgan, xromlangan, nikellangan
po‘lat to‘r bilan kuchaytirib tayyorlanadi. Bu oyna silliq va to‘lqinsimon bo‘lib, oyna sindirilganda sochilib ketmasligini ta’minlaydi.
Uning uzunligi 1200–2000 mm, eni 400–1500 mm.
57
Òoblangan oyna oddiy oynani 540–650 °C haroratda qizdirib
va asta-sekin sovutib olinadi. Òoblangan oynaning zarbiy va egilishdagi mustahkamligi oddiy oynaga nisbatan bir necha barobar yuqori.
Òoblangan oyna vitrinalar, eshiklar, balkon, zinapoya to‘siqlari va
bo‘lmalar tayyorlashda ishlatiladi.
Radioaktiv nurlarga bardoshli oynaning shixta tarkibiga
qo‘rg‘oshin, litiy, bor, kadmiy va seziy oksidlari (0,25–1,5%)
qo‘shilib tayyorlanadi. Ular atom elektrostansiyalarida, reaktor
xonalarida, izotoplar tayyorlaydigan korxonalarda ishlatiladi.
Ko‘p qavatli oyna (tripleks) oddiy va armaturalangan bo‘lib,
asosiy va oraliq (amortizatsiyalovchi) qatlamlardan iborat. Bu oyna
turi sindirilganda maydalansa ham sochilib ketmaydi.
Issiqqa bardoshli borosilikatli oyna tarkibida bor, rubidiy va
litiy oksidlari bo‘ladi. U 200 °C haroratga chidaydi va haroratdan
chiziqli kengayish koeffitsiyenti (2–4 ·10–6) °C-1.