6-ma’ruza. Jamlagich va yarim jamlagichlar ma’ruzachi: F. S. Irisqulov Dars rejasi

To‘liqjamlagichlar. To‘liqjamlagichlar ikkilik qo‘shish operatsiyasini amalga oshirish uchun qo‘llaniladi. Quyidagi rasmda to‘liqjamlagichning shartli belgilanishi ko‘rsatilgan
To‘liqjamlagichning shartli belgilanishi
Bu erda 3 ta A, V va Skirish kirishlar mavjud. Bunda 2ta kirish A va V ikkilik sonlariga mos kelsa, 3-chi kirish esa oldingi razryaddagi Ckirish o‘tkazishga to‘g‘ri keladi. Bundan tashqari sxema 2 ta chiqishga ega, ya’ni S yig‘indi va Cchiqish keyingi razryadga siljish birligi.

A	B	Ckir.	S	Cchiq.
0	0	0	0	0
0	0	1	1	0
0	1	0	1	0
0	1	1	0	1
1	0	0	1	0
1	0	1	0	1
1	1	0	0	1
1	1	1	1	1

Jadvalni tahlil qilish natijasida S yig‘indi va Cchiqish keyingi razryadga siljish birligi uchun Bul ifodalariga ega bo‘lamiz:
S yig‘indi uchun ifoda quyidagi ko‘rinishga keltirilishi mumkin.
Cchiq. siljish birligi uchun esa Cchiq.= ACkir.+ BCkir.+ AB
Misol tariqasida 4 ta bir razryadli to‘liqjamlagichlardan parallel ishlovchi 4 razryadli 4 razryadli to‘liqjamlagichning qurilishini ko‘rib chiqamiz. Quyida rasmda 4 razryadli to‘liqjamlagichning tuzilish sxemasi ko‘rsatilgan. Shuni eslash lozimki, kichik razryaddagi sonlarning yig‘indisini amalga oshiruvchi to‘liqjamlagich uchun S-1 o‘tkazish liniyasi mantiqiy «0» ga teng.
Masalan, 1011 va 1101 ikkilik sonlari ustida qo‘shish amalini bajaraylik.
Bunda 1011 sonini A soni deb oladigan bo‘lsak, u A=A3A2A1A0 bilan ifodalanadi.
Shunday ravishda 1101 soni V=V3V2V1V0 bilan ifodalanadi.
4 razryadli to‘liqjamlagich tuzilish sxemasi