6-laboratoriya ishi Mavzu: Burdon trubkali bosim o’lchash asboblarining strukturasini qurish. Nazariy qism

6-laboratoriya ishi
Mavzu:Burdon trubkali bosim o’lchash asboblarining strukturasini qurish.


Nazariy qism:

Prujinali(burdon trubkali) asboblarning ishlash prinsipi bosim kuchi ta’sirida turli elastik elementlarning deformatsiyasi yoki ularning kuchini o‘lchashga asoslangan. Elastik elementda bo­sim kuchi ta’sirida vujudga keladigan deformatsiya natijasida o‘lchov asbobining strelkasi to‘g‘ri chiziqli yoki burchakli shkala bo‘yicha surilib, bosim miqdori R ni ko‘rsatadi.

Prujinali asboblar ortiqcha bosim, siyraklanish, bosim farqi va shu kabilarni o‘lchash uchun keng qo‘llaniladi. Keng tarqalgan elastik sezgir elementlar 6.1-rasmda tasvirlangan, ularga naychali prujinalar (6.1-rasm, a) silfonlar (6.1-rasm, b) yassi va gofrirovka qilingan membranalar (6.1- rasm, v, g), membranali qutichalar (6.1- rasm, d) bikr markazli bo‘shashgan membranalar (6.1- rasm, ye) kiradi.
Statik xarakteristikaning shakli va tikligi sezgir elementning konstruksiyasiga, materialga va temperaturaga bog‘liq.



6.1-rasm. Elastik sezgir elementlar.
Ish diapazoni elastik deformatsiyalar sohasida, sezgir element bosim bilan ortiqcha yuklangan hollar uchun zapas bilan ta’minlangan holda tanlanadi. Sezgir elementlarning elastiklik holati kuch bo‘yicha qattiqlik koeffitsiyenti bilan xarakterlanadi:
(6.1)
buda F, S_Э — mos ravishda elastik sezgir elementga ta’sir etadigan kuch va elementning foydali maydoni; h—ish nuqtasining siljishi.
Prujinali asboblarning qiymatli xossasi qurilmaning soddaligi, ishonchliligi, universalligi, ixchamligi va o‘lchanayotgan kattaliklarning katta diapazonidan iborat.
Burdon trubkali bosim o’lchash asbobining ko’rinishi.


6.2-rasm. Burdon trubkali bosim o’lchash asboblarining kurnishi
Ushbu turdagi bosim o'lchagichining sezgir elementi - yoy shaklida egilgan Burdon trubkasi. Burdon trubkasi bosim ostida deformatsiyalanadi, bu yoyning erkin uchining harakatlanishiga, burdonning cho'zilishiga yoki qisilishiga olib keladi. Ko'rsatkich mexanizmi naychaning uchi harakati bilan faollashadi, uning deformatsiya darajasi o'lchangan bosimga mutanosib.
Burdon trubkasi bosim o'lchagichlari arzonligi, ko'p qirraliligi va yuqori ishonchliligi tufayli eng keng tarqalgan o'lchov asboblari hisoblanadi. U turli metallardan, shu jumladan bronza, latun, jez, zanglamaydigan po'latdan yasalgan.

Bosim o’lchaash oralig'i 0..0.6 dan 0… 5000 bar gacha. Aniqlik sinfi 0,1 dan 4,0 gacha.