6-bob. Kompyuter tarmoqlari va tarmoq texnologiyalari reja

6.10.1-jadval

IP-manzillarni 5 ta sinfga ajratish

Sinf	1-bayt diapazoni	Tarmoqlarning maksimal soni	Tarmoqda uzellarning maksimal soni
A	1-126	126	16777214
B	128-191	16382	65534
C	192-223	2097150	254
D	224-239	-	228
E	240-247	-	227

Sinfni IP-manzilining birinchi baytidan kelib chiqqan holda nomlash mumkin, masalan ,,C sinfli tarmoq”.

,,E” sinfi zahira bo‘lib, kelgusida qo‘llash uchun saqlangan.

Ba’zi bir IP-manzillar maxsus hollarda qo‘llaniladi:

• 
  manzil nollardan tashkil topgan – tarmoq uzeli o‘zi paketni yaratganligini bildiradi;
  
• 
  “Tarmoq raqami. Barchasi nol” – paketni yaratgan kompyuter shu tarmoqqa tegishli ekanligini bildiradi;
  
• 
  “Barchasi nol.Uzel raqami” – paketni yaratgan uzel qaysi tarmoqda bo‘lsa, bu ham ushbu tarmoqdan;
  
• 
  Manzil birlardan tashkil topgan - tarmoq uzeli yaratgan paket, ushbu tarmoqning barcha uzellariga tegishli bo‘ladi, bundan tashqari ushbu paket joriy tarmoqdan chetga chiqarilmaydi;
  
• 
  127.0.0.1 – paket ushbu manzil bilan tarmoqqa uzatilmaydi. U yuqori qatlam protokollarga jo‘natiladi, ya’ni hozir qayerdandir qabul qilingandek. Asosan bir uzel doirasida dasturiy ta’minoti va tarmoq jarayonlarini testlashda qo‘llaniladi.
  

Yuqorida keltirilgan sinflar IP manzillarini chegaralab qo‘ygan. Shu bois qo‘shimcha “maska” tushunchasi kiritilgan. U orqali tarmoq bevosita quyi tarmoqlarga taqsimlanadi. U orqali tarmoqning bir qismi niqoblanadi (“maska” – niqob, yashirin) va quyi tarmoq raqami aniqlanadi.

Maska biti birga teng bo‘lsa, uzellar bir-biriga hech narsa jo‘nata olmaydi, nol bo‘lsa, jo‘natish mumkin.

“A” sinfida maska 255.0.0.0 bo‘ladi, “B” sinfida 255.255.0.0 va “C” – 255.255.255.0.