6-Амалий машгулот. Мавзу: Маълумотлар узатиш тармоқларида адресациялаш тизимларини ўрганиш

2.2. IP-адрес

Очиқ тизимлар ўзаро боғлиқлиги эталон моделининг тармоқ сатҳидаги вазифларидан бири турли тармоқларнинг битта таркибий тармоқни бирлаштириш ҳисобланади. Бунинг учун айрим тармоқлардаги тармоқ узелларини адресациялаш усулларига боғлиқ бўлмаган адерасациялашнинг глобал тизими зарур. Адресациялашнинг бундай тизими таркибий тармоққа кирадиган исталган тармоқдаги исталган тармоқ интерфейсини универсал ва бир хил идентификациялаш имконини беради. Таркибий тармоқдаги барча тармоқларни, сўнгра – бу ҳар бир тармоқлардаги барча узелларни ноёб рақамлаш ушбу вазифанинг ошкора ҳал этилишидир. Тармоқ рақами ва узел рақамидан иборат жуфт қўйилган шартларга жавоб беради ва тармоқ сатҳининг адреси ёки тармоқ адреси сифатида фойдаланилиши мумкин.

IP протоколининг 4-версиясида (IPv4) тармоқ адреси имеет 32 бит узунликка эга. Ўқиш қулай бўлиши учун IPv4 тармоқ адреслари нуқталар ёрдамида 4 байтга (октетга) ажратилади. Шунингдек ўқиш қулай бўлиши учун IP-адресдаги ҳар бир байт саноқнинг ўнлик тизимида ёзилади.
Мисол:
11000000101010000000101000000001
11000000.10101000.00001010.00000001
192.168.10.1
Аввалроқ кўрсатилганидек, тармоқ адреси (ушбу ҳолда IP-адрес) икки қисмдан иборат бўлиши керак: тармоқ рақами ва ушбу тармоқдаги узел рақами. IP-адресларнинг бутун адресли макони 5 та синфга ажратилган (A, B, C, D ва E синфлари), уларнинг ҳар бири учун тармоқдаги рақам чегаралари ва узел рақами белгиланган.
3.1-жадвал
IP-адреслар синфлари

IP-адресалар синфлари	Тармоқ рақами	Тармоқ тугуни рақами
A	дастлабки 8 бит	охирги 24 бит
B	дастлабки 16 бит	охирги 16 бит
C	дастлабки 24 бит	охирги 8 бит
D	гурухли тарқатиш учун мўлжалланган
E	захирада

IP-адресларнинг синф бўйича адресли маконнинг тақсимланиши 3.2-жадвалда берилган.

3.2-жадвал