6-1-амалий машғулот

6-2-Амалий машғулот.
Мавзу: Ишончлиликни аниқлаш синови.
Техник қурилмаларни ишончлилиги хақида маълумотларни олишни энг ахамиятли усулларидан бири эксплутация шароитида содир бўлган ёйилишлар ва ишдан чиқишлар хақидаги маълумотларни йиғиш ва статик ишлов бериш хисобланади.
Буюмни ишдан чиқишлари бўйича олинган маълумотлар (синовлар натижасида ёки эксплутация маълумотлари бўйича) қуйидаги натижаларни олиш учун статик ишлов беришга топширилади.
Тақсимланиш зичлиги функциясини куриниши ёки тақсимланишини интеграл функциясини куринишини аниқлаш.
Олинган тақсимланиш параметрларини хисоблаш;
Келишиш мезонлар ёрдамида эмпирик (экспериментал) тақсимлашни тавфсия этилган назарий тақсимланиш билан мос келиш даражасини ўрнатиш; текширилаётган буюмни ишончлилик параметрларини аниклаш.
Тақсимланиш кўринишини аниқлашда кўпроқ клич тарқарган тақсимланишни назарий қонунлари билан экспериментал тавсияларни апроксимациялаштавсия этилади.
Назарий тақсимланишларни кўринишини танлашда эмпирик олинган билан юқори даражада мос келган. Кўп холатларда ўхшашлик максимуми усули ва кичик квадратлар усули қўлланилади аммо кейингиси тўла танловларларда тақсимланиш парметрларини аниқлаш учун қўлланилади.
Эмпирик ва теоретик (назарий) тақсимланиш эгри чизиқларини мос келиш даражасини бахолаш учун келишув деб аталган мезон қўлланилади; мезони (К. Пирсон мезони) ва Колмогоров мезони қўлланилади
К. Пирсон мезони аналитик усул бўлиб, бу усул билан бахолашда тақсимланиш қонунини аналитик бахолаш жараёни иккита босқичга бўлинади: гистограммалар ва коммулятив эгри чизиқларни қуриш ва келишиш меонлари бўйича қабул қилинган ишдан чиқишларни қабул қилинган тақсимланиш қонунларинимумкунлигини текшириш.
Гистограммалар ва коммулятив эгри чизиқларни қуриш учун 1-жадвалга мос келадигон формадан фойдаланиш қулай.

Интервал чегаралари	Ишдан чиқишларни обсалют частотаси	Ишдан чиқишлар частотаси	Ишдан чиқишлар йиғилган частотаси	Бузилмасдан ишлаш эхтимоллиги	Ишдан чиқишлар жадаллиги
1	2	3	4	5	6
∆ti	n(∆ti)

1-жадвал Гистограммалар ва коммулятив эгри чизиқларни қуриш учун форма

Ушбу жадвални тўдириш учун тахмин қилинган тақсимлашни барча сохаси m тенг оралиқ (интервал) ларга бўлинади (m=10÷20). Учинчи устун маълумотлари бўйича (ишдан чиқишлар частотаси) гистограмма қурилади. У эгри чизиқ билан апроксимация қилинади (1-расм). Хар бир тўғри бурчакни баландлиги ишдан чиқишлар частотаси a(t) га ∆t_i интервалида мос келади. Шунга ўхшаш частоталарни бузилмасдан шлаш эчтимоллиги учун ва ишдан чиқишлар жадаллиги учун (5-усул ва 6-усул 1-жадвал) қуриш мумкун. Апроксимация қилинган эгри чизиқлар кўринишлари бўйича ишдан чиқаришларни қонунини уларни назарий эгри чизиқлари билан таққослаб тахминий белгилаш мумкун.
Йиғилган частоталар ва унга мос келадиган коммулятив эгри чизиқлар 4-устун маълумотлари бўйича кўрилади (2-расм).

1-расм. Ишдан чиқишлар частотаси гисторамма

2-расм. Йиғилган частоталар графиги ва уни коммулятив эгри чизиғи